© Emy Elleboog
Meneer De Wever, u verlaat het Vlaamse voor het federale parlement. Waarom? Omdat u op de federale lijst niet tegenover Tom Van Grieken (Vlaams Belang) staat?
Bart: “Maar nee, dit stond al lang vast! Omdat wij strategisch inzetten op het breken van Vivaldi. Deze regering mag zich niet herhalen, omdat het fataal zou zijn voor onze Vlaamse welvaart. Alle statistieken waarin je niet op kop wil staan? Daar staat België op de eerste, tweede, of derde plaats. We hebben de slechtste rapporten, maar onze premier durft zeggen: het beste moet nog komen. Het kan ook niet erger hé. De Vlaamse regering heeft vooral de perceptie tegen: het regeerakkoord is voor 100% uitgevoerd - factcheck maar - en grote dossiers zijn afgeklopt. Maar alle problemen waar de burger van wakker ligt, en zelfs heel boos over is, zijn federaal: de Vlaming is pro kernenergie, een strenger migratiebeleid, werken moet lonen en het budget moet op orde. Wat doet Vivaldi? Het omgekeerde. Dat is het klavertje vier van ongenoegen.”
En door te benadrukken dat de problemen federaal liggen, zegt u in één ruk: Vlaams Belang is nutteloos want daar komt die partij nooit aan de macht?
Bart: “De dreiging, zeker na Nederland, is dat wij tot juni nog heel veel over het Vlaams Belang spreken. En dan wint Vlaams Belang als inzet van de verkiezingen. Je kan er niks goed over zeggen: die boze stem komt uit de buik, wij politici praten naar het hoofd. De valstrik is dat men zo voor een partij stemt die tot nog toe zei: wij besturen niet federaal. Van Grieken verweet mij met de PS te spreken. Nu wil hij dat zelf doen. Franstaligen willen nog niet eens in één kamer zijn met hem, laat staan besturen. Die man gelooft zelf niet wat hij zegt. Ik weet dat die kiezer dat niet wil horen, maar het is de realiteit dat een proteststem hier een verloren stem is. België is Nederland niet.”
Veel kiezers vinden net dit ondemocratisch, maar in Vlaanderen liggen de kaarten anders. Kan N-VA met Vlaams Belang besturen?
Bart: “Voor mij is dat eigenlijk geen relevante vraag. Onze welvaart behouden en institutioneel hervormen: dat moet op het federale niveau gebeuren. En dan kan je knettergek worden dat België geen democratie is, - ik word er ook knettergek van - maar net dat wil ik oplossen.”
Zo antwoordt u wel niet op de vraag. Ik zal het u anders vragen: met welke partij vindt u dat u uw Vlaamse programma het beste kan realiseren?
Bart: “Ik ben voorzitter van een centrumrechtse partij. Ik ben maatschappelijk eerder conservatief en economisch geloof ik in de liberale principes. Dus partijen die daar het dichtst bij staan, zijn bij voorkeur mijn partners om een regering te maken. Dat is het Vlaams Belang niet.”
Leg dat eens uit?
Bart: “Kijk bijvoorbeeld naar hun opstelling over stikstof. Zij hebben geen oplossing die onze welvaart beschermt. Ze kraken ons Vlaams beleid dagelijks af. Op en onder de gordel. Het ongenoegen dat we deels wél delen, bevindt zich federaal”
Als u één keer de vraag helder beantwoordt, dan zijn we er ook vanaf. Want er zit ruis op de lijn.
Bart: “(geïrriteerd) Maar ze is beantwoord, dus stop nu maar. Dit antwoord krijgt u tot juni. Ik wil de welvaart redden. Gaat het Vlaams Belang mij daarbij dienen? Nee. Gaat het Vlaams Belang er daarentegen voor zorgen dat Vivaldi 2 komt? Ja. Debat afgerond.”
U zegt: federaal kan er niet meer hervormd worden. Maar is een stem voor N-VA dan ook geen stem voor Vivaldi?
Bart: “Ik vind het idee van Wouter Beke (cd&v) eigenlijk echt goed: er is een globaal economisch plan nodig op 10 jaar tijd. In Singapore, mijn grote voorbeeld, pakten ze zo ook de problemen aan. Maar ik geloof niet dat je dat op federaal niveau nog kunt doen, omdat ik niet geloof dat de Franstaligen daarvoor gaan stemmen. Hoe Franstaliger het bestuur, hoe erger de toestand. Brussel gaat naar een schuldgraad van 300%. Wallonië naar 200%. De Vlaamse krachten moeten een blok vormen om te zeggen: we pikken dit niet meer. Op tien jaar tijd is het mij gelukt om in Antwerpen de historische schuld af te lossen. Krijg je daarvoor bloemen? Nee, daarvoor moet je eerst op het Schoonselhof liggen (begraafplaats, red.). Maar nu kunnen we onze belastingen verlagen. Leiderschap loont, maar niet binnen het huidige model. De Croo heeft zichzelf ooit een dweil genoemd en daar kan ik niet over gaan. Als jij mij onvermijdelijk vraagt of ik premier wil worden, dan zeg ik ja: om dit land te hervormen. Maar niet om met schijnmacht naar de pijpen van de PS te dansen.”
Als u het over leiderschap en welvaart heeft, breng ik het gesprek toch graag even naar Vlaanderen waar u bestuurt. Arbeidseconoom Stijn Baert noemde onlangs slecht onderwijs een sluipmoordenaar voor onze economie.
Bart: “Denkt u écht dat ons onderwijs federaal in betere toestand was geweest? Kijk naar het Franstalig onderwijs. Het excellente Vlaamse onderwijs verloor zijn pluimen omdat de tanker jaren de verkeerde richting uitging en zelfs onderwijsexpert Dirk Van Damme - van socialistische huize - heeft dat erkend. Die tanker zijn we nu aan het keren. Door de leerkracht weer meer als kennisoverdrager te zien, excelleren weer aan te moedigen, de kennis van Nederlands centraal te stellen - ook bij kleuters - en de kwaliteit van ons onderwijs te meten. Er wordt meer dan ooit in onderwijs geïnvesteerd. Maar Vlaanderen is ook veranderd: op de school van mijn vrouw zijn de leerlingen 100 procent van allochtone origine. Die kinderen hebben even veel talent als anderen, maar dat oogsten? Dat is moeilijker dan vroeger. Leerkrachten moeten beter ondersteund worden en vooral voor de klas staan. Er is nog veel werk. Maar zelfs de beste minister van Onderwijs moet 10 jaar besturen vooraleer je die tanker gekeerd krijgt.”
Koen Algoet - u goed bekend als ex-kabinetschef van Philippe Muytters - luidt in een nota ook de alarmklok over de Vlaamse overheidsfinanciën. Ook Vlaanderen moet fameus hervormen.
Bart: “Wat Vlaanderen fiscaal kan, is helaas beperkt. En wat we in handen hebben, gebruiken we om werken meer te doen lonen bij de laagste inkomens via de jobbonus. Je ziet vooral dat mensen die werken en net te veel verdienen om sociale extra’s te krijgen, het moeilijk hebben. Juul Kabas heeft nog nooit zo hard gezongen in België: “het zijn zotten die werken. Al die sociale extra’s moeten opgeteld en begrensd worden. Want het duwt mensen in de werkloosheid. Maar de grote hervormingen op dat vlak, die zitten in de sociale zekerheid en dat is... federaal.”
Wie durft daar aan raken in dit politieke klimaat? Durft u dat?
Bart: “Deze realiteit en deze ramp heeft Vivaldi zelf gecreëerd. Het is tijd om bittere waarheden te vertellen. Alle sociale uitgaven in 2013 waren 99 miljard euro en die gaan nu boven de 150 miljard euro. Dat kan niet blijven duren. Als ondernemers mij vragen: gaan de belastingen kunnen dalen? Dan antwoord ik eerlijk: daar is momenteel geen marge voor. We kunnen wel wat hervormen en onze competitiviteit versterken, maar we zitten te hard in de shit. Zelfs als het federale beleid gewoon stopt: geen politie, treinen, justitie en defensie meer? Dan nog hebben we rode cijfers. Crazy!”
Wat betekent dat concreet voor de burger straks?
Bart: “Dat wil zeggen: de werkloosheid in de tijd beperken, de allerhoogste overheidspensioenen aftoppen, geen leukigheden als het kunstenaarsstatuut en de 600.000 langdurig zieken in dit land een fitnote geven waarop staat welke job ze wél nog kunnen doen. Maar opnieuw: ik ga federaal geen pijn meer vragen van de bevolking, om dan vervolgens te zien dat de PS alle hervormingen ongedaan maakt. Noteer dat maar in het zwart. Ik doe dat niet meer. Het land moet structureel hervormd worden.”
Is migratie een kiesthema? Volgens sommige proffen zetten media én politici dat op de agenda.
Bart: “(rolt met de ogen) Er is zoiets als een realiteit die dicteert waar de kiezer van wakker ligt. Wat politici zeggen kan daar invloed op hebben maar doet niets af aan iets dat fundamenteel is. Populistisch rechts is in Europa opgerukt toen Angela Merkel riep: “wir shaffen das.” Toen zagen de Europeanen een continent zonder grens met een crazy beleid dat een soort “hunger games” organiseert: geraak je hier fysiek, dan mag je blijven, een ticket for life. Sterf je onderweg? Spijtig. Wij zijn verantwoordelijk voor duizenden doden. Hoe linkse mensen dat kunnen verdedigen? Mijn verstand is daar te klein voor.
Maar maakte de regeringsval over het Marrakechpact en dus migratie het VB dan niet nog groter? Dat is toch ook de analyse in Nederland?
Bart: “Dat riedeltje! (zucht diep) Merkel maakte het Vlaams Belang groot. Het VB was al groot voor Marrakech. Weet u waarom de VVD faalde? Omdat ze geen duidelijk verhaal had. De inhoud werd zo ondergeschikt aan de politieke redeneringen. De kiezer dacht: “Dus als ik op VVD stem, kan ik die Timmermans als premier krijgen? Ja, dan stem ik voor de veiligheid rechtser.”
Populisme-expert Cas Mudde ziet in de verrechtsing van N-VA een succesrecept voor Vlaams Belang.
Bart: “Op zulke onzinnigheden kan ik niet meer antwoorden. Linkse mensen zijn expert in hoe rechtse mensen het verknoeien.”
Theo Francken voelt wel dat de partij op rechts bloedt. Gaat hij daarom zo ver in zijn opinies over Israël-Gaza?
Bart: “Ik heb Israël in zijn strijd tegen Hamas ook de kant van het licht genoemd.”
En u zei toen niets over het Palestijnse leed als burgemeester van een diverse stad. Pijnlijk.
Bart: “Israël is een democratie, een Westers land, aangevallen door Islamistische terreurgroepen. Als ik moet kiezen tussen Hamas en Israël, kies ik elke dag voor Israël. Zelfs vandaag nog. Er zijn trouwens meer mensen pro Hamas dan je zou denken. Die slogan ‘from the river to the sea’? Puur antisemitisme. Als je pro Palestina bent, moet je vandaag in Antwerpen geen schrik hebben hé. Als je Jood bent, wel. Maar dat wil niet zeggen dat ik ongevoelig bent voor het Palestijnse leed. En het betekent ook niet dat je geen kritiek kan geven op Israël.”
Maar speelt Francken ook in op een soort onderbuik, op onbehagen bij kiezers, wat hij in principe De Croo verwijt?
Bart: “Ik weet niet of De Croo dat doet, maar bij die linkse partijen is het duidelijk. PVDA steunt China dat Oeigoeren, ook moslims, uitmoordt. Maar daarover zwijgt men. Dat is hypocriet. Maar een politicus die voelt dat mensen ontevreden zijn en dat benoemt? Dat vind ik legitiem. Het was misschien niet zijn beste interview met dan dat taalfoutje... Now everybody stabs the dragon with him. (grinnikt). Een klassiek geval van overshooting. Maar mijn respect voor Theo als politicus is bijzonder groot.”
Veel mensen zijn boos. Veel politici vragen zich af waarom. Weet u het?
Bart: “Simpel. Mensen voelen dat de elite lacht met hun sociaal-economische toekomst, hun identiteit, niet meer gelooft in de gemeenschap en enkel nog individualisme en kosmopolitisme promoot terwijl ze tradities van gewone mensen criminaliseert. Kijk naar Queen Nikkolah in Gent.”
Overdrijft N-VA niet in die relletjes en maakt u het zo niet groter?
Bart: “(fronst) Moest ik dat dan laten passeren? Ik heb niks tegen Queen Nikkolah. Maar het idee dat alles wat we hebben als traditie ‘fout fout fout’ is? Daar braken de mensen van. Dat maakt ze razend. En mij ook. Op sociaal-economisch vlak registreert links het ongenoegen wel, maar niet op identitair vlak. Ik zie dat trouwens heel duidelijk op mijn Facebook: Boze burgers posten VB- en PVDA-slogans door elkaar. Ik pleit voor tolerantie in mijn boek ‘Over Woke’. Alles kan evolueren, maar het idee dat we identiteit met elkaar delen is belangrijk. Als je alles in stukken snijdt en altijd dezelfde mensen culpabiliseert, krijg je een apartheid waardoor je mensen verliest.”
Hoe kijkt u inmiddels naar het opstappen van Conner Rousseau (Vooruit) na zijn dronken nacht? Was dat racisme?
Bart: “Zijn woorden waren natuurlijk racistisch, maar hij is geen racist in de strafrechtelijke zin. Dat vergt een systematiek en een opzet. In zijn leven zie ik trouwens net de omgekeerde drive. Ik denk ook niet dat een voorzitter van de socialisten, die poepeloere zat op een café staat te lallen het idee had: “ik ga hier geweld uitlokken.” Het is een ongelooflijke uitschuiver, maar ook dat behoort tot de ‘condition humaine’. Ons brein wil net als elk ander organisme eens ontlasten en dan volgt een hersenscheet op een moment van woede of frustratie.”
Maar kan u dit dan ook zomaar overkomen?
Bart: “(droog) Ik sta al twaalf jaar droog. En ik mijd cafés in de ochtend. Hij is jong hé. Die jongen droeg veel verantwoordelijkheid op zijn schouders. Misschien moeten we daar toch wat gematigder naar kijken. Over pakweg Extinction Rebellion heb ik misschien ook wel eens dingen gezegd die uit de context getrokken bijna genocidair zullen klinken. Dat is dan niet mijn échte overtuiging, maar mijn frustratie die ik scherp en met humor verwoord. Tuurlijk is het laakbaar wat hij zei. Hoe doe je het ook op vijf minuten: racisme, seksisme, politie uitlachen en als sos stoefen met uw dikke pree. Maar moeten we elke zatlap die op bruine mensen scheldt voor de rechtbank brengen? Bouw er dan nog maar een paar bij. De Dossin-kazerne zal snel vol zitten. En dan die verplichte therapie… We leven precies in de Sovjetunie. Je hebt iets fout gezegd, dus er moet psychologisch iets met je mis zijn. Ik hoop dat het een wake-up call is voor de linkerzijde: dit is het gevolg van het insnoeren van de vrije mening. Ze moeten zich mee verzetten tegen woke.”
