Vlaamse Coronacommissie doet 119 aanbevelingen voor verdere aanpak corona

In het Vlaams Parlement is de ‘Commissie ad hoc voor de Evaluatie en Verdere Uitvoering van het Vlaamse Coronabeleid’ al vanaf juni naarstig aan het werk. De commissie wil het gevoerde coronabeleid evalueren en aanzetten geven om snel bij te sturen. Voor het zomerreces legde ze zich toe op de woonzorgcentra. Sinds begin september komt het bredere welzijnsveld aan bod. Koepelorganisaties, voorzieningen, hulpverleners kwamen getuigen over meerdere thema’s en sectoren: de sector van personen met een handicap, van de jeugdhulp, van de eerste lijn (huisartsen), van de geestelijke gezondheidszorg, de kinderopvang, de problemen van kwetsbare gezinnen en personen en tenslotte de gevolgen voor armoede, ongelijkheid, dak- en huisloosheid.

De lockdown was in meerdere sectoren een moeilijke evenwichtsoefening tussen medisch en mentaal welbevinden. De gevolgen van bepaalde beslissingen voor het welbevinden van bewoners, familie en personeel zijn wellicht onderschat”, aldus de leden van de commissie. De commissie formuleerde 119 aanbevelingen zodat een tweede golf anders wordt aangepakt. Ze goot de aanbevelingen in een resolutie. Als rode draad geldt dat maatregelen en de communicatie daarover duidelijk maar ook doelgericht moeten zijn en desnoods gedifferentieerd: elke doelgroep is anders. Elke groep heeft een ander risicoprofiel, eigen bezorgdheden en valt onder een ander regime. Tegelijkertijd is optimale afstemming nodig, zodat beslissingen in het ene beleidsdomein geen ongewenste gevolgen hebben in andere contexten.

“Persoonsvolgende budgetten voor personen met een beperking moeten persoonsvolgend blijven, ook in coronatijden”, aldus Vlaams Parlementslid Tine van der Vloet. “Dat was tijdens de eerste golf vaak niet het geval, omdat de budgetten in de instelling bleven of omdat personen gewoon niet wisten hoe ze met het extra budget snel de juiste hulp moesten aanspreken. Daarom moeten we extra inzetten op de bekendheid van de zogenaamde cashbudgetten. De broodnodige flexibele ondersteuning wordt dan ook in de thuiscontext verder gezet.”

Net zoals in de woonzorgcentra moet ook in de residentiële jeugdhulp en in de voorzieningen voor geestelijke gezondheidszorg een bezoekrecht gegarandeerd blijven, stelt volksvertegenwoordiger Lorin Parys. “Deze mentaal kwetsbare doelgroepen moeten steeds het contact met hun familie kunnen blijven behouden. Daarnaast is een duidelijk kader belangrijk omtrent quarantainemaatregelen in de jeugdhulpvoorzieningen. Het kan echt niet dat de jongeren bij aankomst in de voorziening voor een langere periode gescheiden worden van hun leefgroep en in een soort isolement komen, met bovendien vaak verminderde zorg tot gevolg.”

Getuigenissen en cijfers tijdens de hoorzittingen toonden ook een toename van stress en problemen binnen gezinnen. “Daarom bepleiten we verhoogde waakzaamheid ten aanzien van gezinnen en kinderen waar een verontrustende opvoedingssituatie, kindermishandeling en ander intrafamiliaal geweld wordt vermoed in tijden van een pandemie”, zegt Lorin Parys.

Elke ouder, of die nu telewerkt of niet, wordt geconfronteerd met de uitdaging om werk en gezin te combineren, zeker in coronatijden. “Daarom moet kinderopvang open blijven voor alle gezinnen met jonge kinderen, ook als de ouders niet in een essentiële sector werken. Bij het uitwerken van draaiboeken, financiële compensaties en opleidingsinitiatieven en het verdelen van persoonlijke beschermingsmiddelen moet er expliciete aandacht gaan naar de specifieke noden van de kinderopvanginitiatieven”, zegt indiener Koen Daniëls. “Gerichte aandacht en ondersteuning is ook nodig voor onze mantelzorgers, die veelal niet aan een voorziening gekoppeld zijn maar wel een essentiële rol vervullen.”

"Deze gezondheidscrisis spaart niemand”, zegt Katja Verheyen. “Iedereen wordt wel op de een of andere manier getroffen: op het vlak van gezondheid, inkomen, psychosociaal welzijn... Als de werkzaamheden van deze commissie ons iets geleerd hebben dan is het wel dat de meest kwetsbaren vaak op meerdere fronten tegelijk worden geraakt.” Alleen verdwenen ze heel vaak van onze radar of verschenen er nieuwe groepen kwetsbaren die we nog nooit eerder hebben gezien.

“Om dat te vermijden of tenminste sneller te detecteren pleiten we voor een betere gegevensuitwisseling tussen Vlaanderen, met een schat aan data, en de lokale besturen. Achter die gegevens zitten natuurlijk altijd mensen van vlees en bloed. Vaak kwetsbare personen of gezinnen. Deze zijn vaak nog niet gekend bij hun gemeente of stad en kunnen tegelijk toch heel wat hulp en ondersteuning gebruiken. De middelen daarvoor zijn immers voorzien.”

“We wachten allemaal op een vaccin. Een goed vaccinatieplan tegen COVID-19 is dan letterlijk van levensbelang”, zegt Elke Sleurs. Een goed plan moet ook uitgevoerd kunnen worden. “Naast huisartsen moeten ook andere zorgverstrekkers kunnen worden ingeschakeld. Alle handen zullen nodig zijn, willen we de mensen vaccineren.”