Stijgend aantal enkelbanden zorgt voor druk op Vlaamse justitie. Zuhal Demir wil federale bijsturing

Gepubliceerd op vrijdag 10 februari 2023

De toenemende verschuiving binnen de strafuitvoering naar enkelbanden zorgt voor ongeziene druk op de Vlaamse justitiediensten. Vlaanderen bereikte deze maand de kaap van 1.700 mensen die momenteel onder elektronisch toezicht staan. Dat is ongezien. “1.700 is het equivalent van drie grote gevangenissen. Op jaarbasis waren dat er 5.200 in 2022 voor Vlaanderen alleen. Ter vergelijking: in Nederland waren dat er 2.000 minder”, stelt Vlaams minister van Justitie en Handhaving Zuhal Demir. Zij eist een bijsturing van het federale beleid dat enkelbanden ziet als oplossing voor de overbevolking in de gevangenissen. “Straffen onder enkelband moeten een gunst zijn. Vandaag merken we dat de federale overheid het gewoon de regel aan het maken is. Nefast”, klinkt het.

Lees hieronder verder

Rechters kiezen, onder impuls van de federale beleidsmakers, steeds meer voor alternatieve straffen. Daardoor is de werkdruk van de medewerkers van het Vlaams Centrum Elektronisch Toezicht de afgelopen jaren enorm gestegen. En dat tot een recordniveau. “Voor het eerst moesten we meer dan 5.000 enkelbanden plaatsen op één jaar. Dat is een stijging van 60 procent de voorbije zes jaar. Dat terwijl in Vlaamse gevangenissen vandaag zo’n 5.400 gedetineerden zitten. Vandaag staan er meer dan 1.700 personen onder elektronisch toezicht, waar dat drie jaar geleden nog onder de 1.000 zat”, zegt Demir.

Systeem mag niet worden uitgehold

“We moeten heel goed nadenken waar we mee bezig zijn. Als we het enkelbandensysteem nog verder uithollen, verliest het zijn waarde. Er moeten een aantal voorwaarden vervuld zijn voor je een enkelband kan geven. Is het slachtoffer optimaal beschermd als de dader onder enkelband zit? Is het de beste keuze voor de algemene veiligheid? Kan men de criminele feiten gewoon verderzetten onder enkelband? Tienerpooierschap? Drugs dealen? Het is een vertrouwen dat mensen krijgen. Eenmaal dat geschaad is, moet men onmiddellijk terug naar de gevangenis, bijvoorbeeld als men eerder de enkelband doorknipte”, meent Demir.

Met enkelband thuis bij het slachtoffer?

Het Vlaamse niveau is evenwel niet bevoegd om in te grijpen. Dat is een federale bevoegdheid. En Demir betreurt dat op dat niveau weinig verbetering in zicht is. Ze verwijst naar de absurde situaties die ontstaan. Een vader die van de rechter geen contact mocht hebben met zijn kinderen, maar wel doodleuk thuis bij die kinderen in voorhechtenis werd genomen met enkelband. Of het koppel waarvan beiden veroordeeld werden voor geweld op elkaar en samen hun straf moesten uitzitten thuis. Tot één van de twee na nieuw geweld naar de gevangenis moest. Dat kan niet de bedoeling zijn, aldus Demir.

Federale regering moet verantwoordelijkheid nemen

“Je kan enkelbanden niet gebruiken om overbevolking te bestrijden. Daarvoor dient het niet. We willen mensen nieuwe kansen geven. We willen hen niet meer kansen geven om hun criminele daden verder te zetten! Het federale niveau moet hier zijn verantwoordelijkheid nemen”, besluit Demir.