De correctere vergoeding past binnen de de bouwshift die minister Demir nastreeft: de open ruimte beschermen zonder ontwikkelingskansen te fnuiken. “Dat realiseren is een gedeelde verantwoordelijkheid van alle vergunningverlenende overheden. Als we het ruimtebeslag willen verminderen, moeten we aan lokale besturen voldoende hefbomen geven. Met deze beslissing doen we dat.”

Vier maatregelen die het verschil maken

De Vlaamse regering voorziet vier belangrijke maatregelen die een verschil kunnen maken op het terrein en de druk op open ruimte verlagen:

  1. Eigenaars die de waarde van hun gronden zien verminderen door ingrijpen van de overheid krijgen voortaan een correcte schadevergoeding. Die vergoeding zal voortaan rekening houden met de volledige venale waarde van de gronden. Momenteel gaat ze uit van de verwervingswaarde.
  2. Als een overheid een bestemmingswijziging doorvoert, wordt momenteel al een bijdrage gevraagd van de grondeigenaar voor de meerwaarde van diens gronden. De Vlaamse regering zal nu ook een heffing vragen als door middel van een ruimtelijk uitvoeringsplan de meerwaarde er komt door de toelating van extra bouwlagen, een grotere dichtheid of een grotere bouwhoogte of -diepte.
  3. Het instrumentendecreet legt de basis voor een verhandelbaar bouwrechtensysteem waarmee slecht gelegen bouwgronden in het landelijk gebied geruild kunnen worden voor bouwmogelijkheden in de stads- of dorpskernen.
  4. Tot slot worden ook activiteitenconvenanten en -contracten mogelijk om in landbouwgebieden via maatwerk zonevreemde functies toe te laten voor een beperkte tijd van maximaal 10 jaar om het bestaand patrimonium te herwaarderen en zinvol te benutten en tegelijkertijd de omgevingskwaliteit te verbeteren.

Ruimtelijke verrommeling aanpakken

“De ruimtelijke verrommeling aanpakken en meer open ruimte vrijwaren is een van de grootste uitdagingen van Vlaanderen. Dat is een problematiek die je niet op een paar jaar tijd opgelost krijgt. Hiervoor is draagvlak belangrijk en dit vergt tijd”, zegt Demir.  “Bovendien staat of valt alles met goede samenwerking met de lokale besturen. Ook daar ligt naar planning een grote bevoegdheid en ook het leeuwendeel van de vergunningverlening zit bij hen. Ik reik hen nu meerdere tools aan om aan de slag te gaan om de bouwshift en de daling van de ruimte-inname te realiseren.”

Demir benadrukt dat Vlaanderen in eerste instantie Vlaamse middelen inzet om zeer overstromingsgevoelige bouwgronden te neutraliseren.