Vlaanderen neemt minder snel open ruimte in

Gepubliceerd op donderdag 19 oktober 2023

De ruimtebeslagsnelheid, ofwel het aandeel van de ruimte dat is ingenomen door onder meer huisvesting, industriële en commerciële doeleinden, nam in Vlaanderen de afgelopen drie jaar af tot gemiddeld 3,8 hectare per dag. In de voorgaande driejaarlijkse perioden was dat nog telkens 5 hectare. Dat blijkt uit een nieuw rapport van departement Omgeving. “Een daling met 24 procent”, zegt Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir. Tegelijk neemt ook de ‘ruimtelijke voetafdruk’, berekend als de oppervlakte ruimtebeslag in Vlaanderen gedeeld door het aantal inwoners, af. Dat wijst er op dat er meer verdichting plaatsvindt. “Het belang van ruimte voor water en groen werd veel te lang miskend, maar dat is de voorbije jaren duidelijk en terecht veranderd. De weg is nog lang maar voor het eerst maken de cijfers duidelijk dat de tanker aan het keren is”, aldus Demir.

Lees hieronder verder

Vlaanderen nam de voorbije jaren verschillende initiatieven om ook op de lange termijn te zorgen voor de bescherming van de open ruimte en dus het garanderen van infiltratie van water in onze bodems. Zo gaf het Vlaams Parlement Demir groen licht voor het decreet voor de bescherming van woonuitbreidingsgebieden. Dat moet meer dan 10.000 ha woonreservegebieden in Vlaanderen tot minstens 2040 beschermen tegen ondoordachte aansnijding van de open ruimte. Het gaat om de grootste decretale bescherming van de open ruimte ooit en een stevige boost voor de bouwshift en het voorkomen van extra verharding. Met een nieuw decreet voert Demir voor elke stad of gemeente in Vlaanderen de verplichting tot planologische compensatie in. Dat wil zeggen dat gemeenten, provincies of Vlaanderen netto geen enkele toename mogen realiseren van harde bestemmingen. Daarmee verankerde ze het principe van 0 hectare extra ruimte-inname op planologisch vlak.

Steeds meer open ruimte

Sinds 2020 komt er ook steeds meer open ruimte bij als gevolg van verschillende ruimtelijke initiatieven die de bouwshift in de praktijk brengen. Netto verdwenen er meer harde bestemmingen in ruil voor open ruimte bestemmingen. 86,7 procent daarvan is een gevolg van Vlaamse initiatieven. Sinds 2019-2020 heeft Vlaanderen open ruimte gevrijwaard en bijgemaakt ten nadele van harde bestemmingen zoals industrie, wonen, recreatie, … Netto kwamen er zo ongeveer 1.600 hectare open ruimte bestemmingen bij. De voorbije weken werden door Demir ook nog 67 Watergevoelige Openruimtegebieden aangeduid. Dat zijn harde bestemmingen die in de toekomst niet meer ontwikkelbaar worden om waterproblemen te voorkomen.