De vergissing van de eeuw

Paars-groene regeringen staan ­garant voor dramatische beleidsbeslissingen. Denk aan de lege doos van het Zilverfonds, de dure sale-and-lease-backconstructies en de massale overname van pensioenfondsen ten tijde van Verhofstadt. Alleen al de overname van het pensioenfonds van Belgacom in 2003 kost ons nu een half miljard euro aan belastinggeld. Per jaar.

Legendarische blunders, maar de paars-groene ­regering-De Croo dreigt nu de hoofdvogel af te schieten. Ze staat namelijk op het punt de kernuitstap definitief te ­bekrachtigen, hoewel er geen enkel rationeel argument bestaat om de jongste kerncentrales in dit land te sluiten.

Laten we beginnen met wat voor ‘de groenste regering ooit’ toch de ­belangrijkste uitdaging zou moeten zijn: CO₂-reductie. De stroom die onze kerncentrales opwekken, is goed voor 12 gram CO₂ per kilowattuur, terwijl dat voor gascentrales 450 gram ­bedraagt. De kernuitstap zou van de Belgische economie een van de meest CO₂-intensieve van Europa maken.

Het tegendiscours van Groen is ­bekend: de extra CO₂-uitstoot hier zou elders worden gecompenseerd, dankzij het Europese emissiehandels­systeem (ETS). Dat argument wordt door menig expert van tafel geveegd. Door onder meer een overschot aan rechten zal een gasinstap hier niet ­leiden tot het sluiten van bruinkoolcentrales in pakweg Duitsland of ­Polen. En zelfs als het ETS zou werken zoals Groen hoopt, dan biedt het nog steeds geen wonderoplossing. Het Europese emissie­plafond zou door de extra gascentrales sneller worden ­bereikt, waardoor energie-intensieve bedrijven Europa links zouden ­laten liggen en zich zouden vestigen op plekken met minder strenge normen. Resultaat: Europees banenverlies én een hogere globale CO₂-uitstoot.

Vervolgens is er de kwestie van de kostprijs. Alle studies wijzen uit dat kerncentrales sluiten een nefaste ­impact heeft op de koopkracht. Dag na dag zien we de gas- en CO_2-prijzen stijgen naar nieuwe recordhoogtes. Met de eerste veiling achter de rug kunnen we alvast inschatten dat we jaarlijks zeker 200 à 300 miljoen euro aan gassubsidies zullen betalen. ­Finaal komt die rekening terecht bij onze burgers en ondernemers, via de energiefactuur of de belastingbrief.

De angel in het dossier

Opvallend is dat Engie de grootste ­begunstigde is van die eerste subsidieronde. We weten dat de Franse multinational hoe dan ook 1 miljard euro te investeren heeft. Doet hij dat in de kerncentrales, dan draagt hij de kostprijs grotendeels zelf. Doet hij dat in nieuwe gascentrales, dan wordt de factuur gedekt door de subsidies van minister Tinne Van der Straeten (Groen). De recente demarche van ­Engie over zijn onvermogen om kerncentrales tijdig te verlengen, moet je in die context zien. Zeker aangezien de gespecialiseerde ingenieurs en werknemers van het bedrijf de boodschap van het management tegenspreken. Bovendien gaat de nieuwe Nederlandse regering de nog veel ­oudere centrale van Borssele – vlak over de Nederlandse grens – verlengen. Het bewijst dat zich technisch ­gezien geen enkel probleem stelt.

De angel in dit dossier bevindt zich op politiek niveau. Het regeerakkoord verbond Van der Straeten ertoe alle mogelijke denksporen te onderzoeken. Maar in realiteit heeft ze alleen de kernuitstap nagestreefd. Van enig voorbereidend wetgevend werk om een verlenging als noodoptie te ­behouden, is nooit sprake geweest. Noch werden de nodige studies uitgevoerd voor de milieueffectenrapportage of werd het scenario van verlenging besproken met de Europese Commissie. Dat de premier als behoeder van het regeerakkoord de aanpak van de minister is blijven steunen in plaats van haar op haar plichten te wijzen, is schuldig verzuim.

Poetin en Loekasjenko

Want aan de voorwaarde van bevoorradingszekerheid die in het regeer­akkoord vermeld staat, is vandaag geenszins voldaan. Tegen 2025 wordt bij een volledige kernuitstap 6 gigawatt aan nucleaire capaciteit uitgeschakeld. Afgelopen maanden waren de kerncentrales goed voor 50 tot 60 procent van onze totale stroom­productie. De Engie-gascentrale in Vilvoorde, waarvoor paars-groen zo fel lobbyt, is niet eens goed voor een extra capaciteit van 500 megawatt. Door een gebrek aan garanties ter ­reductie van de ammoniakuitstoot raakte ze tot dusver niet eens vergund. Ook de Waalse gasprojecten worden ondertussen systematisch ­juridisch aangevochten.

Deze beleidskoers brengt dus het klimaat, onze koopkracht en de ­bevoorradingszekerheid in gevaar. Studies van Elia tonen bovendien aan dat we steeds afhankelijker dreigen te worden van import. We maken onszelf moedwillig kwetsbaarder voor de marktmanipulaties van Poetin en Loekasjenko. Met 13 procent steun onder de Vlaamse bevolking mist de kernuitstap ook elk draagvlak.

Onder het huidige beleid wordt de Belgische economie vanaf volgend jaar de traagste groeier en hebben we tegen 2025 het grootste structurele begrotingstekort van Europa. Deze complete verminking van het energiebeleid kan dit land niet torsen. ­Laten we een fractie van het geloof in onze democratie herstellen door eindelijk met een meerderheid in de ­Kamer tot dat evidente inzicht te komen. De N-VA biedt daar nog altijd onvoorwaardelijk een wisselmeerderheid voor aan, in ons aller belang.