Dieprode begroting
Volgens premier De Croo (Open Vld) evolueert de begroting in de juiste richting en werd er zogezegd een enorme inspanning geleverd van maar liefst 11 miljard euro. Gegoochel met cijfers. Een bedrag waar je alleen toe komt via zeer creatieve rekenkunde en door te vergeten dat het leeuwendeel daarvan opnieuw werd uitgegeven.
Feit is dat volgens de meest recente vooruitzichten van het Planbureau de Belgische overheid dit jaar afstevent op een totaal tekort van 5 procent van het bruto binnenlands product (bbp). Dat saldo verslechtert in de toekomst elk jaar bij ongewijzigd beleid. Tegen 2028 bengelt België volgens recente cijfers van het Internationaal Monetair Fonds (IMF) helemaal onderaan de Europese ladder. Met dank aan de hoogste overheidsuitgaven van alle Europese landen en ondanks de torenhoge belastingdruk, die onder Vivaldi nog eens met 5 miljard euro steeg.
Hoe verder we in de toekomst kijken, hoe grimmiger het Belgische begrotingsbeeld wordt. Volgens het Federaal Planbureau stevent dit land bij ongewijzigd beleid tegen 2040 af op een tekort van maar liefst 9,3 procent van het bbp. Het getuigt van een totaal gebrek aan verantwoordelijkheid dat premier De Croo het met dergelijke prognoses nog over zijn lippen krijgt dat zijn begrotingstekort ‘richting Maastrichtnorm’ (3 procent van het bbp) evolueert. Het doet denken aan zijn partijgenoot Sven Gatz, die als begrotingsminister in Brussel elk jaar volhoudt dat het begrotingsevenwicht wenkt. Men verlaagt zich tot een discours dat niets meer met de realiteit te maken heeft.
Torenhoge rentelasten
Met wat begrotingswijzigingen in de marge gaan we dit probleem nooit oplossen. Vlaanderen is de enige regio in dit land die volgens het Planbureau evolueert naar een begroting op orde. De financiën van Brussel en Wallonië zijn dramatisch en de uitgaven van de federale overheid nemen de komende jaren drastisch toe.
De sociale uitgaven zijn in een decennium van 99 miljard naar 150 miljard euro gestegen, en dan moet het grootste deel van de vergrijzingsfactuur nog komen. Het weerhield de regering-De Croo er niet van om uitkeringen voor mensen op actieve leeftijd die niet werken ongezien fors te verhogen, bovenop de indexeringen. Wie niet werkt, werd beloond. Wie werkt of gewerkt heeft, zag de inflatie aan zijn koopkracht en zijn spaarboek knagen.
Onze historische schuld wordt steeds duurder door de stijgende rente. Binnen enkele jaren betalen we op één jaar evenveel aan rentelasten als het gehele jaarbudget van defensie, de NMBS, de federale politie, justitie en de Regie der Gebouwen samen. Elke euro kunnen we maar een keer uitgeven. De euro die we afbetalen om onze torenhoge en toenemende schulden terug te betalen, kunnen we niet investeren in betere pensioenen of toegankelijke zorg.
Nu is niet het moment om de financiële markten verder uit te dagen met ongeloofwaardig begrotingswerk. Na het Verenigd Koninkrijk kwam de voorbije weken Italië onder de aandacht van ongeruste investeerders. De Italiaanse schuld ligt dan wel hoger en de economische welvaart lager dan die van België, maar het Italiaanse begrotingstekort is kleiner dan het Belgische en onze vergrijzingsfactuur zal in de toekomst meer dan het dubbele van de Italiaanse bedragen.
Verlies aan concurrentiekracht en groei
De premier verwijst naar twee specifieke kwartalen van dit jaar om aan te tonen dat de Belgische economie nog groeit. Dat staat opnieuw in schril contrast met de vooruitzichten van het IMF. De komende jaren groeit enkele de Italiaanse economie nog trager dan de Belgische. We zijn ook op dat vlak bij de slechtste leerlingen van de klas.
In de week van de triomfantelijke beleidsverklaring van de premier kregen de arbeiders in Vorst te horen dat het nieuwe elektrische model van Audi hier niet in productie zal gaan. In Limburg kregen ruim 500 arbeiders van papierfabriek Sappi te horen dat de deuren sluiten.
De industriële productie in België ligt nog altijd lager dan vorig jaar. Bedrijfsinvesteringen en de export koelen verder af. Na het covid-herstel ligt de jobgroei elk jaar lager dan het gemiddelde van de vorige regering. Degrowth is geen groen dogma: deze federale regering past het al toe.
Het ultieme argument van premier De Croo is dat België de laatste jaren geconfronteerd werd met verschillende crisissen: covid, de oorlog in Oekraïne en de energiecrisis. Dat is op zich natuurlijk correct, maar die omstandigheden waren er voor alle West-Europese landen. Toch is het België dat pronkt met torenhoge uitgaven, een dieprode begroting en een vooruitzicht op bijzonder weinig economische vooruitgang. De burger wordt zogezegd gespaard en de welvaart neemt toe, maar dat is schijn. Het is welvaart op de poef. De rekening is voor de volgende generaties.
De waarheid is dat de partijen van de paars-groene meerderheid de ogen sluiten voor de uitdagingen die op ons afkomen. Maar vergis u niet: de facturen zullen de komende jaren betaald moeten worden. Binnen de huidige staatsstructuur zijn de hervormingen die we nodig hebben onmogelijk. De Vlaamse partijen binnen deze door Franstaligen gedomineerde regering zetten onze welvaart op het spel, in ruil voor de sleutels van de macht. Als ze kunnen, zetten ze dat gewoon verder. Desnoods met een nog kleinere Vlaamse minderheid op de schouders van een nog grotere Franstalige meerderheid. Die schande stimuleert de begrijpelijke lokroep van extremen, maar paradoxaal genoeg zullen die stemmen net de snelste weg zijn naar een heruitgave van paars-groen.
Enkel een sterke N-VA kan dat onmogelijk maken en de Vlaamse welvaart beschermen.
