Er kwamen vorig jaar een pak meer nieuwkomers bij in Vlaanderen (58.241 in 2023 tegenover 47.879 in 2022). Die hogere instroom heeft ook negatieve gevolgen voor de wachtlijsten voor een inburgeringscursus. 1.255 nieuwkomers moesten in 2023 langer dan drie maanden wachten op een passend aanbod, tegenover 1.076 in 2022. “De doelstelling van Bart Somers was om dat aantal terug te dringen tot ongeveer 800. Ondanks de daling van de afgelopen jaren, zien we vandaag opnieuw een stijging. Nochtans steeg het jaarlijkse budget voor inburgering en integratie deze legislatuur van 90 naar 120 miljoen, maar het wordt niet altijd gebruikt voor de essentie. De inburgeringstrajecten zijn de kerntaak van het Vlaams inburgeringsbeleid. Die focus is er niet in het beleid van Somers & Rutten”, zegt De Vreese.

Ook verplichten voor EU-onderdanen

24.914 nieuwkomers ondertekenden vorig jaar een inburgeringscontract, slechts de helft van alle nieuwkomers. Bij de nieuwkomers waarbij de inburgering niet verplicht is, volgen slechts een vierde de cursus. “Dat is veel te weinig. Europese nieuwkomers zoals Roemenen, Polen, Bulgaren en Spanjaarden staan jaarlijks in de top tien van nieuwkomers. Hen kunnen we door EU-richtlijnen niet verplichten om een cursus te volgen, maar we moeten hen wel aansporen dat toch te doen”, zegt Maaike. “De N-VA is daarom van mening dat er op Europees niveau werk moet gemaakt worden van een verplichte inburgering voor EU-onderdanen als ze zich duurzaam willen vestigen. Een EU-paspoort mag geen vrijbrief zijn om je niet te integreren in Vlaanderen.”

Ambassadeurs

Om vrijwillige nieuwkomers te motiveren, heeft de Vlaamse Regering tijdens deze legislatuur 500.000 euro uitgetrokken voor een wervingsstrategie en campagne. Het campagnemateriaal zou vorige maand gefinaliseerd moeten zijn, en bestaat uit onder andere een vernieuwde wervingsbrief en videogetuigenissen van ex-inburgeraars als ambassadeurs. Er werd ook specifiek ingezet op wervingsacties binnen de Poolse kerk.

Rolmodellen inzetten

“Het is enorm belangrijk dat we verder inzetten op gerichte acties naar de verschillende doelgroepen. Ambassadeurs kunnen daarin van goudwaarde zijn. Ex-inburgeraars bijvoorbeeld, maar we moeten ook rolmodellen in die grote diasporagemeenschappen aanspreken om het inburgeringstraject in de verf zetten. Als deze brugfiguren luidop spreken, kunnen ze heel wat mensen bereiken en overtuigen”, besluit Maaike De Vreese.