“Dat is een belangrijke stap in de strijd tegen sociale dumping, illegale tewerkstelling en uitbuiting. Dit decreet geeft (hoofd)aannemers een grotere verantwoordelijkheid om op te treden tegen illegale tewerkstelling bij onderaannemers. Waar nodig wordt de Vlaamse Sociale Inspectie ingeschakeld”, geeft Vlaams Parlementslid Maaike De Vreese aan.
Borealis
De aanleiding waren sociale wanpraktijken op de werf van chemiebedrijf Borealis. Meer dan honderd buitenlandse arbeiders werden er slachtoffer van mensenhandel en uitbuiting. Geen alleenstaand geval, meent De Vreese. “Misbruik komt voor in alle sectoren. Door te werken met onderaannemers en detachering van zowel EU als niet-EU burgers ontstaat een ingewikkeld organisatorisch kluwen. Op de werven werken mensen met verschillende statuten, aparte regels en instructies en verschillende talenkennis. Dat maakt het voor de sociale inspectiediensten ingewikkeld om ter plaatse controles uit te voeren. We moeten hen de nodige instrumenten geven om doortastend op te kunnen treden”, duidt Maaike De Vreese.
Zorgvuldigheid en hogere sancties
Het goedgekeurde decreet voert het zogenaamde ‘zorgvuldigheidprincipe’ in, zonder administratieve overlast te veroorzaken. Onderaannemers moeten aantonen dat er effectief legaal tewerkgestelde werknemers aan de slag zijn, een geldige verblijfsvergunning hebben en ingeschreven zijn in de sociale zekerheid in het zendland. Bij overtredingen moet de sociale inspectie ingelicht worden.
Tot slot worden ook de sancties verhoogd. Het vorige decretale kader dateerde nog van 2010 en is dus toe aan actualisering. Bovendien zullen administratieve geldboetes in het kader van detachering gemakkelijker worden geïnd door gebruik te maken van het IMI (Informatiesysteem Interne Markt) van de Europese Unie.
Au pairs worden werknemers
Ook voor au pairs komen er nieuwe regels. Au pairs zijn jongeren tussen de 18 en de 25 jaar die tijdelijk bij een gastgezin verblijven in het kader van een culturele uitwisseling. Dat laat hen toe om Vlaanderen en onze taal beter te leren kennen. De Vlaamse Sociale Inspectie stelde in het verleden heel wat misbruiken vast bij au pairs uit niet EU-landen. Zowel het Rekenhof en de SERV riepen op om het statuut te herzien.
Daarom nam Axel Ronse ook het initiatief: “Voortaan zal een au pair gelijk worden gesteld aan een werknemer. Een erkend au-pairbureau wordt de juridische werkgever. Daardoor kan misbruik worden vermeden. Het gastgezin is de gebruiker en oefent het wettelijk gezag uit.” De Vlaamse Regering werkt de erkenning van het au-pairbureau verder uit.
Werk nog niet af
“Vandaag werd een belangrijks stap gezet, maar het werk is nog niet af. De federale regering buigt zich verder over de arbeidsrechtelijke context”, besluit Ronse. “We dringen aan om de lonen of bijdragen in lijn met de dienstboden of huisbedienden fiscaal aftrekbaar te maken. Anders worden au pairs financieel te duur. Dat kan niet de bedoeling zijn.”
