Lokale en provinciale verkiezingen op 13 oktober: nuttige info

Om als kiezer tot deze verkiezingen te worden toegelaten, dient u aan vier voorwaarden te voldoen.

1. U moet Belg zijn om te kunnen stemmen. De manier waarop u de Belgische nationaliteit heeft verworven (geboorte, naturalisatie, huwelijk) speelt geen rol. Aan deze voorwaarde moet voldaan zijn op het moment dat de lijst met kiezers wordt afgesloten, meer bepaald op 1 augustus 2024.
2. U moet minstens 18 jaar zijn op verkiezingsdag, op 13 oktober 2024 dus. De lijst met kiezers is afgesloten op 1 augustus 2024. Indien u 18 wordt tussen 1 augustus 2024 en 13 oktober 2024 bestaat de kans dat u geen oproepingsbrief krijgt. In dat geval neemt u contact op met de gemeente en vraagt u om toegevoegd te worden aan de lijst met kiezers.
3. U moet gedomicilieerd zijn in een Belgische gemeente. Aan deze voorwaarde moet voldaan zijn op het moment dat de lijst met kiezers wordt afgesloten, meer bepaald op 1 augustus 2024.
4. U mag zich niet bevinden in een van de gevallen van uitsluiting of schorsing van het kiesrecht die door de wet voorzien worden.

EU-burgers en niet-EU-burgers kunnen enkel stemmen voor de gemeenteraads- en eventueel de districtsraadsverkiezingen. Zij kunnen niet stemmen voor de provincieraadsverkiezingen.

EU-burgers en niet-EU-burgers moeten aan dezelfde voorwaarden voldoen om te kunnen stemmen als Belgen, met uitzondering van de nationaliteitsvoorwaarde. Zij zijn wel verplicht om zich te registreren als kiezer voor 1 augustus 2024. Een niet-EU-burger moet bijkomend bewijzen dat men 5 jaar ononderbroken wettelijk verblijf heeft in België. 

Digitale stemming

Heel wat Vlaamse en Brusselse gemeenten stemmen op 13 oktober digitaal. Of uw gemeente erbij is, kunt u hier nakijken.

Het stemmen verloopt als volgt:

1. Steek de kaart in de stemcomputer tot aan de streep
2. Volg de instructies op het scherm
3. Breng uw stem uit
4. Bevestig uw stem
5. Neem uw stembiljet
6. Vouw uw stembiljet dubbel met de tekst naar binnen
7. Neem de kaart terug en verlaat het stemhokje
8. Geef de kaart terug aan een lid van het stembureau
9. Ga naar de stembus en scan de barcode op uw stembiljet
10. Vouw uw stembiljet opnieuw en steek het in de stembus

Meer informatie over het stemverloop vindt u hier.

U stemt eerst voor de verkiezingen van de gemeenteraad, in voorkomend geval de stadsdistrictsraad en tot slot nog voor de provincieraad.

Kiezers uit een gemeente van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest moeten eerst de taal van de stemprocedure kiezen en deze ook bevestigen. 

Geef zoveel mogelijk N-VA-kandidaten een naamstem. Blijft u met uw stem binnen de N-VA-lijst (met een lijststem of één of meerdere naamstemmen op N-VA-kandidaten) dan is uw stem altijd geldig.

Wanneer kan ik een volmacht geven?

Voor de lokale en provinciale verkiezingen van 13 oktober 2024 geldt niet langer de opkomstplicht in Vlaanderen. Men is niet langer verplicht om te gaan stemmen. Maar stel dat u op de dag van de verkiezing niet kan gaan stemmen en u zou toch graag u democratisch recht uitoefenen, dan kan u in bepaalde gevallen een volmacht geven. Niet elke reden geeft aanleiding om een volmacht te kunnen geven. Er zijn zeven wettelijke gevallen vastgelegd waarin u een volmacht kan geven. 

Hieronder vindt u de acht redenen en ook telkens welk attest moet worden toegevoegd:

1. De kiezer die omwille van medische redenen niet in staat is om zich naar het stembureau te begeven of er naartoe gevoerd te worden. Tot op de dag van de verkiezingen kan een arts een medisch attest uitschrijven.
2. De kiezer die om beroepsredenen in het buitenland verblijft, alsook de leden van zijn gezin die bij hem logeren. Het is de werkgever die het attest dient af te leveren voor zijn werknemer. De werkgever kan dit ook attesteren voor de gezinsleden van de werknemer die bij hem of haar verblijven.
3. De kiezer die op de dag van de verkiezingen in België moet werken. De kiezer voegt dan bij de volmacht een attest van de werkgever met de bevestiging dat de werknemer op verkiezingsdag om beroeps- of dienstredenen niet kan gaan stemmen.
4. De kiezer die een activiteit5 uitoefent als schipper, marktkramer of kermisreiziger. Hij kan een attest toevoegen dat is ondertekend door de burgemeester of zijn gevolmachtigde. 
5. De student die zich wegens studieredenen niet kan begeven naar het stembureau. De directie van de onderwijsinstelling kan voor deze reden een attest afleveren
6. De kiezer die van zijn vrijheid is beroofd ten gevolge van een rechterlijke maatregel. De directie van de penitentiaire instelling waar de kiezer verblijft, maakt een attest op dat de kiezer op de dag van de verkiezingen van zijn vrijheid is beroofd.
7. De kiezer die, wegens zijn deelname aan een activiteit naar aanleiding van zijn vrijheid om zijn godsdienst te belijden of zijn overtuiging tot uiting te brengen, in de onmogelijkheid verkeert om zich in het stembureau te melden. De organisator van de religieuze activiteit of activiteit om een overtuiging tot uiting te brengen attesteert dat de kiezer omwille van deze religieuze activiteit niet kan stemmen.
8. De kiezer die op dag van de verkiezingen tijdelijk in het buitenland verblijft en zich niet in zijn stembureau kan melden. De burgemeester of zijn afgevaardigde maakt een attest van dit tijdelijk verblijf in het buitenland, waarmee deze de onmogelijkheid vaststelt om op verkiezingsdag naar het stembureau te gaan. Een verblijf in het buitenland dient bewezen te worden met de nodige bewijsstukken. Voorbeelden van bewijsstukken kunnen zijn: een reservatie bij een reisbureau, een kopie van een hotelvoucher, een kopie van een vliegtuigticket, een bewijs van boeking of een reservatie van een hotel of kampplaats via internet etc.
   
   Indien men het verblijf in het buitenland niet kan bewijzen dan kan er geen volmacht worden gegeven. Het is niet meer mogelijk om te werken met een verklaring op eer. Sommige ambtenaren kunnen moeilijk doen over bewijsstukken, zeker indien het niet de kiezer zelf is die dit vraagt aan de gemeente. Om die reden raden we ook af dat een derde een attest voor verblijf in het buitenland gaat regelen op de gemeente. Laat steeds de kiezer die de volmacht wil geven persoonlijk contact opnemen met de gemeente over welke bewijsstukken zij moeten leveren. Dit contact kan ook telefonisch of via mail.
   
   Deze aanvraag moet ingediend zijn bij de burgemeester ten laatste de dag voorafgaand aan de verkiezingen, dus op zaterdag 12 oktober 2024.

Als u op reis bent in het binnenland (een weekendje Ardennen of Vlaamse kust) kunt u geen volmacht geven. 
 

In Vlaanderen moet u volmachtformulier A95 gebruiken.

Om uw stem bij volmacht te laten uitbrengen, heeft u uiteraard iemand nodig die voor u zal gaan stemmen op verkiezingsdag, de volmachtkrijger genoemd.

Let op: iemand kan slechts één volmacht uitoefenen. Per volmacht dient er dus één volmachtkrijger te zijn. Als u met uw gezin op reis bent, heeft u bijgevolg één volmachtkrijger nodig per stemgerechtigd gezinslid.

Vooraleer u het volmachtformulier aan de volmachtkrijger kan bezorgen, moet u eerst zelf de volgende zaken op het formulier in orde brengen:

• uw persoonsgegevens invullen
• het juiste attest laten opmaken door bevoegde persoon (bv. dokter)
• ondertekenen van het document als volmachtgever

Daarna kan u het ingevulde document bezorgen aan de volmachtkrijger. Die kan zijn gegevens invullen en het document ondertekenen. Het is belangrijk dat de persoon aan wie u uw volmacht geeft, ook kiezer is voor alle verkiezingen waarvoor u dient te stemmen!

Zorg er ook voor dat de volmachtkrijger weet in welk stembureau u normaal gezien zou moeten stemmen, want enkel daar kan die persoon met uw volmacht terecht. Bezorg deze persoon bij voorkeur uw oproepingsbrief.

Als u het volmachtformulier en de informatie over het stembureau hebt bezorgd aan uw volmachtkrijger, zit uw werk erop.

Wat meenemen naar het stembureau als volmachtkrijger

Het is aan de volmachtkrijger om op 13 oktober 2024 te gaan stemmen. Eerst moet hij zich begeven naar zijn eigen stembureau en daar zijn stem uitoefenen.

Daarna moet hij naar het stembureau van de volmachtgever en de volgende zaken meenemen:

• zijn identiteitskaart
• zijn eigen uitnodigingsbrief die reeds is afgestempeld
• het ingevulde en ondertekende volmachtformulier
• de uitnodigingsbrief van de volmachtgever is verplicht. Een digitale uitnodigingsbrief tonen op uw gsm is onvoldoende.

De regeling voor het geven van een volmacht in een gemeente van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest wijkt een beetje af van de regeling in Vlaanderen. Voor Brussel kan u dit volmachtformulier gebruiken. De reden voor volmacht dient geattesteerd te worden op het formulier zelf. Een verklaring op eer kan nog steeds gebruikt worden om een volmacht te verkrijgen voor een verblijf in het buitenland.

De lijst met kiezers wordt door alle gemeenten vastgesteld op 1 augustus 2024. Indien u na deze datum verhuist naar een andere gemeente, dient u nog in uw oude gemeente te gaan stemmen. Kijk goed op uw uitnodigingsbrief in welk stembureau u moet gaan stemmen.