© ID/ Dieter Telemans
Het reces kwam voor de regering-De Croo niets te vroeg. De amechtige zoektocht naar iets wat lijkt op een geloofwaardige zomerdeal leverde slechts minipakketjes op die er in essentie op neerkomen dat de Vivaldipartijen akkoord gaan de noodzakelijke socio-economische hervormingen uit te stellen. De jongste weken bleek de regering-De Croo ook op het terrein van het buitenlands beleid zwaar op de sukkeltoer. Een verdrag met Iran geeft een hier tot 20 jaar gevangenisstraf veroordeelde terrorist het recht zijn overbrenging naar Iran te vragen om daar, gevierd als held van de natie, vrijgesteld te worden van zijn straf. Internationaal erkende mensenrechtenexperts smeekten om het verdrag af te wijzen. Met het schaamrood op de wangen keurden collega's van de meerderheidsfracties dit akkoord toch goed, waarmee België wereldwijd bekendmaakte chanteerbaar te zijn door het ayatollahregime in Teheran.
Het reces bracht niet de verhoopte rust. De nieuwe minister van Buitenlandse Zaken, Hadja Lahbib (MR), bleek vorige zomer als journaliste de Krim bezocht te hebben. Aangezien het mijn taak is als parlementslid de regering te controleren en de aanstelling van een regeringslid bij ons niet voorafgegaan wordt door hoorzittingen, bond ik de kat de bel aan. Toen meer details bekend werden, groeide de zaak uit tot een stevige controverse.
Waarover gaat het niet? Ook met dubieuze regimes kunnen contacten onderhouden worden. Bewindslieden doen dat bijvoorbeeld om bilaterale kwesties te bespreken, waarbij ze in eerste instantie geacht worden onze belangen te behartigen. Ook een journalist mag uiteraard betwiste gebieden bezoeken. Zo nodig bewandelt die daartoe onorthodoxe wegen als dat de waarheidsvinding ten goede komt. Daarover gaat het dus niet.
Propagandafestival
De reis van mevrouw Lahbib naar de door Rusland bezette Krim in juli 2021 wekte onze verbazing omdat ze daar via Rusland heen ging en dus in overtreding van Oekraïense wetten. Is dat verboden? Neen, maar het is weinig respectvol ten aanzien van Oekraïne, dat in 2014 de controle over haar grondgebied in de Krim militair ontnomen werd. Bovendien duidde journalist Lahbib de Krim aan als Rusland. Is dat dan verboden? Ook niet maar het botst wel met het officiële Belgische beleid en internationaal recht.
Prullenmand
In de Krim woonde ze een waar propagandafestival bij in het weekeinde van de Russische vlootfeesten. Ze werd uitgenodigd door een organisatie geleid door de dochter van Poetin. De sterballetdanser van de avond droeg een afbeelding van Poetins hoofd op de borst getatoeëerd. Er werden al subtielere propagandavallen opgezet. Volgde een kritische reportage bij terugkomst? Neen, integendeel. Bij radiozender La Première, in een interview met Geoffroy Fabré, kondigde ze met een lichtvoetig pro-Rusland-verhaal de reportage wel aan van haar Krimtrip, maar die werd uiteindelijk dan toch niet uitgezonden. "Car le projet ne correspondait pas à nos critères deontologiques ét editoriaux", verklaarde de RTBF.
Het plan van mevrouw Lahbib verdween dus in de prullenmand wegens te onevenwichtig. Het bovengenoemd interview met Fabré deed dan ook al sterk vermoeden dat haar reportage een te eenzijdig pro-Poetin-verhaal zou brengen. Daar vertelde ze onder meer onomwonden wat een 'surreëel spektakel' de militaire parade in Sebastopol was en liet ze ook een Russische bezoekster aan het woord die trots over het evenement mijmerde. Wat leert dit over de huidige minister van Buitenlandse Zaken, van wie niet uitgegaan kan worden dat ze een wit blad zonder verleden zou zijn? Een jaar geleden was ze als journaliste ofwel onwetend, ofwel manipuleerbaar, ofwel Poetin-gezind ofwel zonder empathie ten aanzien van Oekraïne. Mogelijk speelde er een combinatie maar het maakt haar hoe dan ook ongeschikt als hoofd van het Belgische buitenlandse beleid.
En hoe springt Oekraïne hiermee om? Tot op het hoogste niveau knarsen de tanden dat de minister van Buitenlandse Zaken van een kernland van de EU zich vorig jaar nog liet meeslepen door de Poetin-propaganda. Maar scherpziende realpolitici zien zeker de opportuniteit en wrijven zich in de handen. Ze kunnen nu beschikken over een minister van Buitenlandse Zaken in een EU-staat die als was zal zijn in Oekraïense handen. Mevrouw Lahbib heeft, verplicht tot overcompensatie, niet de vrijheid ooit nog kritisch te staan tegenover eisen uit Kiev. Zo niet zullen achter haar rug gewiekste diplomaten 'Aha, de Krim-trip met de Poetin-tattoo' fluisteren, waarop ze zal moeten inbinden.
Ook daarom is ze ongeschikt voor deze functie. Maar de heer Bouchez beschikt anders.
