Jullie hadden die chaos zien aankomen?
Darya: ‘Niemand heeft een glazen bol, maar de asielchaos stond in de sterren geschreven. Alle tekenen waren zichtbaar aanwezig. Daarenboven is Asiel en Migratie binnen de federale regering het domein bij uitstek waarover geen consensus bestaat. Met die combinatie hoeft het niemand te verbazen dat er geen actie ondernomen werd.’

Tomas: ‘De federale regering speelt paniekvoetbal. Nochtans hameren we met onze Kamerfractie al maandenlang op de nood aan een ommekeer in het beleid. Maar na voormalig cd&v-staatssecretaris voor Asiel en Migratie Sammy Mahdi laat ook zijn opvolger Nicole De Moor na om het probleem bij de basis aan te pakken. Van terugkeer is er amper sprake, terwijl dat net een onmisbaar element is om ons asielsysteem overeind te houden. De laksheid van de staatssecretaris en de hele regering-De Croo heeft geleid tot de huidige situatie. Ellenlange wachtlijsten, mensen die opstraat slapen, stakingen bij Fedasil ... De chaos is niet te overzien.’

Er is dus geen sprake van een deftig terugkeerbeleid?
Tomas: ‘Mensen op de vlucht voor oorlog en vervolging moeten we helpen. Maar wie vrijwillig vertrekt uit een veilig thuisland heeft onze bescherming niet nodig. Die mensen zijn geen vluchteling en kunnen dus terugkeren.’

‘De paars-groene regering zet alles in op vrijwillige terugkeer van uitgeprocedeerde asielzoekers. Zo heeft ze herhaaldelijk de premies verhoogd waarop migranten aanspraak maken wanneer ze vrijwillig terugkeren. Ook heeft men zogenaamde outreachteams opgericht om transmigranten te overtuigen om terug te keren. Ondertussen wordt het aantal gedwongen uitwijzingen teruggeschroefd onder druk van PS en Groen. Het resultaat? Een complete flop. Dat het aantal gedwongen uitwijzingen zou terugvallen, kon iedereen voorspellen. Maar zelfs de vrijwillige terugkeer is gedaald van 3.000 naar 1.965 personen in 2021. De outreachteams hebben op een heel jaar amper veertien transmigranten overtuigd van vrijwillige terugkeer.’

‘Het gevolg is natuurlijk dat ook de instroom stijgt. Mensen weten dat dit land amper nog gedwongen uitwijzingen doet en dat vrijwillige terugkeer extra geld oplevert. Zo versterkt de federale regering het aanzuigeffect en organiseert ze eigenhandig de asielcrisis.’

Wat is er volgens jullie nodig om die asielchaos te stoppen?
Darya: ‘De N-VA gelooft niet in het Europese asielmodel. Voor ons ligt de echte oplossing in het Australische model. Australië kende exact hetzelfde probleem van illegale migratie, maar kon het wel efficiënt oplossen. Australië kende niet langer verblijfsrecht toe aan mensen die illegaal het land binnenkwamen. Het recht op asiel bleef wel steeds gegarandeerd, maar die migranten werden niet beloond met verblijfsrecht. Het recht om op Australisch grondgebied te verblijven verviel. Op die manier verkleint de instroom door illegale immigratie.’

Tomas: ‘Een sterk terugkeerbeleid heeft zowel vrijwillige als gedwongen terugkeer nodig. Dat laatste moet hersteld worden. De federale regering moet de capaciteit van de gesloten centra opnieuw benutten. Dat doet ze vandaag niet. Daarnaast moeten we de beroepsprocedures inperken. De beroepsmogelijkheden voor asielzoekers zijn bijna eindeloos. Zelfs tijdens een gedwongen verwijdering, wanneer hij aan boord stapt van het vliegtuig naar zijn thuisland, kan een asielzoeker nog beroep indienen. Dat is een van de redenen waarom vorig jaar 1.107 gedwongen uitwijzingen mislukten.’