Vorige maand ontstond in Spanje ophef nadat de rapper Pablo Hasél veroordeeld werd tot een gevangenisstraf, onder andere voor het beledigen van de monarchie. In België is zo’n schandalige straf in theorie ook nog mogelijk, weet Peter Buysrogge.” De wet uit 1847 stelt dat al wie de koning beledigt een gevangenisstraf tot drie jaar of een geldboete riskeert. Het beledigen van de koninklijke familie is een misdrijf, al zijn de straffen daar kleiner. Het begrip majesteitsschennis stamt uit een ver verleden, maar in 2006 werd nog een man uit Lommel veroordeeld tot een effectieve celstraf van 8 maanden en een geldboete van 3.300 euro. Na verzet werd deze straf in 2007 zelfs verhoogd tot 1 jaar cel en 5.500 euro.”

Grondwettelijke vrijheden

De wet van 6 april 1847 tot ‘bestraffing van de beleedigingen aan den Koning’ druist in tegen de vrijheid van meningsuiting en artikel 25 uit de Belgische Grondwet dat bepaalt dat de drukpers vrij is en censuur nooit kan worden ingevoerd. Het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens benadrukt dat de specifieke rol die de koning vervult als staatshoofd geen reden kan zijn om de vrijheid van meningsuiting te beperken door bijzondere strafwetgeving. In 2005 werd een gelijkaardige 19de-eeuwse wet met betrekking tot het beledigen van buitenlandse staatshoofden nog afgeschaft. “Ons wetsvoorstel is hierop een logisch vervolg. Het valt in een moderne samenleving niet te verdedigen dat een staatshoofd privileges krijgt die hem beschermen, nota bene via verouderde wetten die de vrijheid van meningsuiting beperken”, aldus Buysrogge.

Peter Buysrogge wijst erop dat het geactualiseerde wetsvoorstel de Belgische strafwetgeving in overeenstemming brengt met de Europese rechtspraak omtrent de vrijheid van meningsuiting. “Het betekent niet dat de koning, net als iedere andere inwoner van dit land, zomaar kan worden beledigd. In het Strafwetboek staan alternatieven om laster of beledigingen ten aanzien van de koning te bestraffen. Wij vragen alleen dat de bijzondere strafwet uit 1847 wordt opgeheven.”

Moderniseer monarchie

De Duitse regering besloot in 2018 om de Majestätsbeleidigungsparagraf uit de Duitse strafwet te schrappen. Belediging blijft strafbaar, maar het verschil in strafmaat voor burgers of staatshoofden vervalt. Onze noorderburen verlaagden hun verouderde wet omtrent Majesteitsschennis op 1 januari 2020 aanzienlijk. Waar je voorheen nog een celstraf van vijf jaar of een boete van 20.500 euro riskeerde, is dat nu nog maximaal vier maanden of een boete van 4.100 euro. In Spanje laait na het gevangenschap van rapper Hasél het debat om werk te maken van een versoepeling in het kader van majesteitsschennis op, en dit niet alleen bij Catalaanse nationalisten.

Vrije meningsuiting hoog in het vaandel

Premier Alexander De Croo verkondigde in het parlement dat de vrije meningsuiting een van de vele grondrechten is die kenmerkend waren voor een grondwet die zijn tijd voor was, merkte N-VA-fractieleider in de Kamer Peter De Roover op. Minister van Justitie Vincent Van Quickenborne schreef in een opiniestuk voor De Morgen dat voor hem de vrijheid van meningsuiting fundamenteel is. Men mag kwetsen, beledigen en polariseren. En men mag ook aan godslastering doen. Onze grondwet garandeert dat. “Zo’n archaïsche bepaling past gewoon niet meer in de hedendaagse cultuur van een democratie. Ik loop niet hoog op met de monarchie als staatkundig model, maar als het moet bestaan dan op z’n minst in een moderne vorm. Bovendien zegt deze regering de vrije meningsuiting hoog in het vaandel te dragen. Ik mag hopen dat een meerderheid in het parlement dit wetsvoorstel zal goedkeuren”, besluit Buysrogge.

Lees ook het opiniestuk van Peter Buysrogge over het afschaffen van de verouderde wet over majesteitsschennis.