Het plan steunt op acht pijlers en richt zich in de eerste plaats op een betere activering van werklozen en het verlagen van de drempels tot werk. Zo blijft de N-VA hameren op een beperking in de tijd van de werkloosheidsuitkeringen en het uitdoven van het SWT-stelsel – het vroegere brugpensioen.
De N-VA pleit ook voor doorstartbanen, waarbij werknemers tijdelijk ter beschikking kunnen worden gesteld van een ander bedrijf, dit zowel op voorstel van de werkgever als van de werknemer. Dit kan ook ingezet worden om tijdelijke werkloosheid te beperken.
Met het stelsel van gelegenheidswerk wil de N-VA het voor inactieven op beroepsactieve leeftijd (huisvrouw/man, student, gepensioneerd) én voor werkenden mogelijk maken om te allen tijde gelegenheidswerk uit te voeren, bijvoorbeeld als bijverdienste, om iemand uit de nood te helpen of als proef om een nieuwe job uit te proberen.
Daarnaast biedt het plan ook meer kansen en zuurstof voor de herintegratie van inactieven op de arbeidsmarkt. Met arbeidsintegratiejobs richt de partij zich naar de brede groep van mensen op beroepsactieve leeftijd met een inkomensvervangende uitkering, zoals langdurige werklozen en zieken, invaliden, leefloners, … Via arbeidsintegratiejobs kunnen deze personen bezoldigd werk op maat uitvoeren, dat voor velen een opstap kan betekenen naar een reguliere job.
De N-VA wil ook elke langdurige ziekte voorkomen en pleit daarom voor de omvorming van het ziekte-attest naar een geschiktheidsattest, waarbij de huisarts na consultatie kan aangeven wat de werknemer nog kan doen (of niet doen) op de werkvloer. Op basis van dat attest kan de werknemer in samenspraak met de werkgever (tijdelijk) aangepast werk afspreken.
De Arbeidswet uit 1971 moet volgens de N-VA aangepast worden aan de economische realiteit van 2022. Werknemers en werkgevers willen meer autonomie om hun werkafspraken vast te leggen. Werknemers kunnen zo hun werk beter laten aansluiten op hun gezinssituatie of persoonlijke projecten, werkgevers krijgen meer mogelijkheden om het werk te organiseren in functie van specifieke bedrijfsnoden.
Ten slotte hamert de N-VA ook op een verdere regionalisering van het arbeidsmarktbeleid. De gewesten kunnen de regels rond de beschikbaarheid voor de arbeidsmarkt wel toepassen, maar niet zelf bepalen. De partij stelt een snelle aanpassing voor van de Bijzondere Wet van 8/8/1980, om de bevoegdheden rond normen en regels inzake actief zoekgedrag, inschrijving als werkzoekende maar ook de gelinkte controle en sancties, over te hevelen.
“We leggen onze kaarten op tafel”, zeggen Peter De Roover, Valerie Van Peel en Björn Anseeuw. “80 procent werkzaamheidsgraad is geen utopie. Het kan in andere landen. Maar dan moeten we scherpe keuzes maken. De keuze is nu aan de regeringspartijen of zij kiezen voor vooruitgang, of blijven aanmodderen.”
