'Born to be wild.' Naar de buitenwereld toe proberen leden van motorbendes zich voor te doen als een groepje motorrijdende vrienden die houden van hun vrijheid en van een aparte levenswijze. Maar zijn het echt gewoon allemaal ruwe bolsters met blanke pit? Zeker niet. En ook al bezorgen ze niet altijd problemen in hun directe omgeving, toch zijn deze heerschappen geen brave lieden.

Buiten- en binnenland

Op 18 oktober 2017 zijn 700 politiemensen in zestien steden in Nordrhein-Westfalen in het westen van Duitsland binnengevallen in huizen en handelspanden. Dat gebeurde nadat de deelstaatminister van Binnenlandse Zaken, Herbert Reul (CDU), de Hells Angels MC Concrete City en haar zusterorganisatie Clan 81 Germany, verboden had.

In Nederland besliste de Rechtbank Midden-Nederland in december 2017 dan weer dat de Bandidos Motorcycle Club Holland (BMC) werd verboden en ontbonden omdat het bestaan van de club in strijd is met de openbare orde. In januari 2018 viel de Nederlandse politie binnen in een café voor bikers in Rotterdam. De politie vond er vier vuurwapens, een taser, enkele messen, een boksbeugel en drugs. Zeven mensen werden gearresteerd.

In ons land vond in mei 2017 in Genk een krachtmeeting plaats tussen de Hells Angels en de Outlaws. Op 6 maart 2018 heeft het gerecht in Limburg en in de Kempen huiszoekingen verricht waarbij twaalf mensen werden opgepakt. De politie vond onder andere acht vuurwapens, een raketlanceerders, steekwapens, boksbeugels, drugs en zelfs politie-insignes.

In alle omliggende landen is het aantal Outlaw Motorcycle Gangs (OMCG's) toegenomen. Hierdoor stijgt ook het aantal confrontaties tussen die verschillende motorbendes, die elk een eigen territorium claimen. De 'nieuwe' bende in een buurt maakt provocerende motorritten en ontwikkelt (criminele) activiteiten in gebieden die een rivaliserende bende als haar territorium beschouwt en (gewelddadige) tegenmaatregelen volgen. Het is een spiraal van geweld die nooit ophoudt.

Stand van zaken

In de voorbije zeven jaar zijn in België vijf leden van motorbendes vermoord, zijn voertuigen en panden in brand gestoken en hebben leden van motorbendes meerdere keren leden van andere motorbendes aangevallen.

Momenteel tellen de grote internationale motorbendes volgend aantal chapters of afdelingen in België :

Hells Angels MC: 7 chapters; Outlaws MC: 15 chapters; Bandidos MC: 3 chapters; Blue Angels MC: 8 chapters; Satudarah MC: 9 chapters; No Surrender MC: 3 chapters; Immortal MC: 4 chapters. Elk chapter bestaat uit een variërend aantal leden, die aangeduid worden als 'officieren', full members, prospects en hangarounds. Er zouden gemiddeld een tiental leden per chapter zijn. Dit komt neer op vermoedelijk 550-tal leden. Rond 2000 waren er nog maar 120 leden van dergelijke motorbendes.

Internationale samenwerking

Deze motorbendes zijn internationaal georganiseerd en kunnen zich ook snel verplaatsen. Het beleidskader en de maatregelen om illegale activiteiten van motorbendes te voorkomen en te bestrijden, kan verschillen van land tot land. Maar internationale samenwerking en informatie-uitwisseling is noodzakelijk om efficiënt en effectief op te treden.

Dat bleek ook op het werkoverleg 'Partners against OMCG related crime' dat op 29 en 30 november 2017 plaats vond in Den Haag. Bijna 70 deelnemers uit 15 Europese landen namen deel aan dit overleg dat door het Landelijk Inlichtingen- en Expertise Centrum (LIEC), het Nederlandse Ministerie van Justitie en Veiligheid en Europol werd georganiseerd.

De samenwerking met Nederland en Duitsland kan nog beter was, dat was een van de hoofdconclusies. Het strategisch overleg in het kader van de Verklaring van Aken (2016) tegen motorbendegeld, had normaal in juli 2017 moeten plaats vinden, maar werd voor onbepaalde tijd uitgesteld. De Cel Highsider van de federale gerechtelijke politie werd in het verleden ook maar sporadisch ingelicht over acties of onderzoeken in de buurlanden rond de OMCG's. Maar de regionale inlichtingendiensten (RIEC's - die al een tijd in Nederland bestonden en in België in oktober 2017 werden opgericht) geraken op kruissnelheid, en het lijkt er vandaag op dat de informatie nu ook meer gedeeld wordt.

Verbod

In Nederland en in Duitsland heeft de overheid al besloten om bepaalde motorbendes te verbieden. Dit wetgevend kader bestaat voorlopig niet in België. Deze motorbendes hebben zowel kenmerken van georganiseerde criminaliteit als van privémilities, maar er zijn ook nog veel verschilpunten. Tot de grote frustratie van velen kunnen ze bijgevolg enkel als individu maar niet als groep veroordeeld worden. Zeker nu andere landen wel een verbod kennen, moet België een specifieker wetgevend kader uitwerken om die motorbendes als organisatie te kunnen verbieden, met de consequenties die daarop kunnen volgen. Niettemin zal dit verbod nooit de enige oplossing zijn. De kans is immers groot dat motorbendes na een verbod ondergronds gaan opereren, hun terrein verleggen of een nieuwe naam aannemen.

Daarom zijn, naast het strafrechtelijke luik, ook een groter arsenaal van bestuurlijke maatregelen nodig. Die worden in principe genomen op het niveau van de gemeenten.

In Limburg zetten Maasmechelen en Genk al de toon met een pilootproject rond een bestuurlijke aanpak tegen georganiseerde criminaliteit. Zij bouwden verder op het voorbeeld van Nederland dat sinds 2009 over het gehele grondgebied een netwerk van Regionale Informatie- en Expertise Centrums heeft opgezet, en daarover ook periodiek metingen en onderzoek doet.

In december 2017 maakte minister Jan Jambon bekend dat naast Limburg ook Antwerpen en Namen een ARIEC (een Arrondissementeel Informatie- en Expertisecentrum) zouden krijgen. Dat is een goede zaak.

Maar gezien de mobiliteit van de motorbendes is het best dat de politie- en gemeenteraden zich voorbereiden en hun bestuurlijk beleid hierop richten en vergunningen eisen voor bepaalde activiteiten.

Motorbendes hebben in het verleden al benefietacties op poten gezet, bijvoorbeeld om geld in te zamelen voor kankerbestrijding, of probeerden zich sympathiek te maken door activiteiten voor zieke kinderen of mensen met een handicap te organiseren. Maar leden van motorbendes zijn geen lieverdjes, ze zijn ronduit gevaarlijk en de bendes moeten verboden kunnen worden.