Als speciaal gezant van de VN bezocht de Amerikaanse actrice Angelina Jolie vluchtelingen in Burkina Faso, om hun een hart onder de riem te steken. Een fantastisch initiatief, maar dat ze dat gesluierd deed, schokte me. Want de mensen die ze bezocht, zijn net voor islamisten op de vlucht en de vrouwen in Burkina Faso zijn nog altijd onderdrukt.
Als het gaat om vrouwen die onder het islamitische juk zitten, reageren sommige westerse vrouwen helaas zelfgenoegzaam. Hoe valt anders te verklaren dat een onafhankelijke en geëngageerde vrouw gesluierd opduikt in een seculier land dat verscheurd wordt door islamitische terreur, en waar meisjes en vrouwen slechts aanspraak maken op enkele kleine vrijheden? De actrice die strijdt voor gelijkheid in Hollywood, heeft zelf niet aan haar eisen voldaan.
Mijn kleine zus, die haar net als ik bewonderde, vertelde me hoe teleurgesteld ze was. Ook ik had iets anders willen zien als ik vandaag een tiener in Burkina Faso zou zijn. In dat West-Afrikaanse land hebben meisjes nog een lange weg te gaan. Zij vechten dagelijks voor het recht op onderwijs en om te overleven. Gedwongen huwelijken en polygamie zijn schering en inslag. Het land staat in de top 10 van de wereld wat kindhuwelijken betreft.
Zoals veel vrouwen en meisjes in Burkina, leerde ik van jongs af aan om mijn hoofd te buigen en te gehoorzamen, dat je op een dag een oudere echtgenoot opgelegd zal krijgen en nooit die sensatie die liefde heet of het comfort van waardigheid zal kennen. Toen ik opgroeide, was het jihadisme nog niet zo overheersend als nu, maar de situatie was al ernstig voor vrouwen. Net als andere tieners zag ik hoe polygamie mijn familie verwoestte. Net als drie op de vier meisjes maakte ik een besnijdenis mee, die ons leven op een wrede en onherstelbare manier inperkt. Net als Jolie moest ook ik als kind, toen er geen hoop aan de horizon gloorde, de kracht vinden om te dromen van een vrij leven waarin ik uit liefde mijn eigen echtgenoot zou kiezen, waarin ik mijn eigen geld zou verdienen om een waardig leven te leiden, waarin ik geen toestemming van een man nodig zou hebben om mijn huis te verlaten, zoals het geval was voor mijn moeder, toen zij betaald werk wilde doen.
Wat vrouwen en hun dochters nodig hebben om te handelen en te overleven in het licht van de patriarchale onderdrukking, is iets anders dan het trieste scenario dat Jolie in naam van de VN opvoerde. Als de VN geloofwaardiger willen zijn, moeten ze dichter bij de realiteit staan. Het is niet dankzij optredens als die van Jolie in Burkina Faso dat ik heb leren te vechten voor mijn waardigheid, maar dankzij de moed van vrouwen als Simone de Beauvoir, voor wie alle vrouwen gelijk geboren zijn.
Door onnodig een hoofddoek te dragen trapt Jolie op de ziel van alle meisjes die gebukt gaan onder de religieuze onderdrukking. Het is een legitimatie van de martelingen die in het land plaatsvinden en van het geweld dat door de islamisten wordt gevoed. Volgens de Verenigde Naties zijn sinds 2019 meer dan 1,2 miljoen mensen in de Sahel-regio in West- en Centraal-Afrika gedwongen hun huis te ontvluchten. In Burkina Faso is het aantal aanslagen toegenomen en worden kinderen die door religieuze haat zijn neergemaaid, in massagraven gegooid.
Het raakt me dat Jolie naar mijn land van herkomst ging om de vluchtelingen te steunen, maar het breekt mijn hart dat ze het nodig vond om die hoofddoek daar te dragen alsof het lippenstift is. Ik zou haar willen zeggen: vergeet niet dat zoveel vrouwen u bewonderen. Dat u een model van vrijheid en moed bent voor veel meisjes die dromen van een vrij leven en zich identificeren met de persoonlijkheid die u belichaamt. Geef u niet over aan de karikatuur, maak uzelf niet tot de nuttige idioot van hen die meisjes geen vrijheid gunnen. Verwijder de sluier volgende keer en vertel over het pad dat u zelf hebt gevolgd. Sluit u aan bij degenen die zich verzetten.
Dit debat gaat niet alleen over dit incident in Burkina Faso. Het gaat over vrijheid, overal, voor iedereen. Want deze vrijwillige, bijna terloopse onderwerping illustreert een groter probleem als het over vrouwenrechten gaat.
In dit verband is de hypocrisie van sommige woke-mensen opvallend. Ze hebben niet in koor ‘culturele toe-eigening’ geschreeuwd na het incident. Jolie zou zich niet mogen verkleden als een Indiër en geen Malinese boubou mogen dragen, maar de islamitische sluier vormt blijkbaar geen probleem. Waarom schieten die wokes niet echt wakker? Voor hen is de sluier onaantastbaar en het zelfbeschikkingsrecht van vrouwen geen prioriteit.
