Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir komt met een groot vereenvoudigingsplan voor de omgevingsprocedures. Met name de beroepsprocedures wil ze drastisch inkorten. Met haar plan komt Demir tegemoet aan de jarenlange verzuchting naar eenvoudige en snelle procedures.
Minister Demir legt de lat hoog met haar vereenvoudigingsplan. “Het zijn niet zozeer de omgevingsvergunningsprocedures die problematisch zijn, ook niet volgens Vlaamse Confederatie Bouw. De gemiddelde doorlooptijd van de procedure is in eerste aanleg tussen de 2,6 en de 4,3 maanden lang. Het zijn bovenal de beroepsprocedures en de MER-procedure die aangepakt moeten worden en die noodzakelijk sneller én beter moeten gaan.”
Daarom gaat Demir op korte termijn investeren in snellere beroepsprocedures die de gemiddelde doorlooptijd bij de raad voor vergunningsbetwisting met zes tot negen maanden moeten inkorten. Nu bedraagt de doorlooptijd gemiddeld ongeveer 18 maanden. De minister doet dat op drie vlakken. Binnen de maand komt ze met een decreet dat de gemiddelde schorsingsperiode halveert van zes naar drie maanden, de rechter bevoegd maakt om een einde te stellen aan carrouseldossiers én een relativiteitseis invoert. Die laatste is nieuw: een beroepsindiener mag geen argumenten inroepen die hij of zij in eerdere procedures niet inriep.
Daarnaast komen in totaal vier extra rechters (van 9 naar 13) om de planktijd weg te werken. Dossiers liggen nu tot zes maanden te wachten vooraleer ze behandeld worden. “Daarnaast wordt de volledige werking van de raad gedigitaliseerd tegen 2022. We voorzien hiervoor 1,6 miljoen euro extra. Dat tot op vandaag nog geen procedurestukken digitaal worden uitgewisseld kan niet”, zegt Demir.
Ook een hervorming van de milieueffectenrapportage dringt zich volgens Demir op. “De wijze waarop milieueffectenrapporten (MER’s) in Vlaanderen worden opgemaakt, moet dringend wijzigen. Wanneer een initiatiefnemer het woord MER hoort, schiet die veelal in een kramp terwijl dat instrument net zou moeten leiden tot een beter plan of project en een kwalitatieve politieke besluitvorming. Vandaag de dag is dat echter een verplicht en zwaar administratief nummertje. We moeten beter doen”, zegt Demir. De minister werkt aan een conceptnota voor de hervorming van de MER tot een slank en zinvol instrument met een goede focus dat zich richt op de concrete knelpunten op het vlak van leefmilieu en omgeving, ontdaan van alle overbodige ballast.
Zuhal Demir blijft ook niet blind voor verbeteringen die mogelijk zijn aan de procedure voor omgevingsvergunningen. Zo wil ze zorgen dat administratieve beroepen voor omgevingsvergunningen in minder gevallen mogelijk zijn. “Administratieve beroepen verdubbelen de doorlooptijd van een aanvraag tot de finale beslissing. Indien daarna ook nog eens naar de raad voor vergunningsbetwisting wordt gestapt, is de doorlooptijd gigantisch lang”, zegt Demir.
Daarnaast trekt Demir bijna vier miljoen euro uit om het Digitale Omgevingsloket uit te breiden met een publiek loket zodat ook publieke raadplegingen en openbare onderzoeken maximaal digitaal kunnen verlopen. Dat is tot op heden niet het geval.
Ze wil ook werk maken van een snel omgevingsbesluit dat stedenbouwkundige voorschriften en bestemmingen wijzigt, maar tegelijk de vergunning aflevert en dus tijdswinst oplevert voor kleinere projecten. “Zo moet momenteel om een bufferbekken aan te leggen in agrarisch gebied zowel een planproces met publieke inspraak, als een vergunningsprocedure doorlopen worden, met telkens openbare onderzoeken en vele beroepsmogelijkheden. Een snel Omgevingsbesluit kan dit verhelpen”, aldus Demir.
Het plan van Demir zal gefaseerd doorgevoerd worden, beginnend met de versnellingen bij de raad voor vergunningsbetwistingen, die de komende maanden aangepakt wordt. De minister benadrukt evenwel dat ze zowel rechtszekere procedures nastreeft als voldoende rechtsbescherming voor de burger.
