Handjes in de lucht, de ezel strekt zich en het gouden muntje begint aan zijn vlucht. Dat onze kindjes in de Efteling hopen op de vangst, is mooi. Dat een Belgische vicepremier de Europese Unie als een gratis cashautomaat lijkt te zien, is eerder zorgwekkend. Bart De Wever gaf in Londen een uitgebreide lezing over de historische betekenis van Europa, maar in zijn reactie focust Kris Peeters vooral op het financiële, de centen. Alsof liefde voor de EU gekocht kan worden…

Wanneer de Europese Unie betaalt, is de rekening voor een ander, niet voor u. Dat is de ondertoon in het opiniestuk van Kris Peeters in De Tijd. Er losjes aan voorbijgaand dat België en Vlaanderen netto bijdrager zijn aan de Europese pot. Europees geld bestaat niet, het is uw geld. U betaalt voor Europa, vandaag zelfs meer dan u ervoor terugkrijgt. Voor het eerst erkent de federale regering dat ook uitdrukkelijk. Recent werd dit zelfs nog benadrukt door onze premier Charles Michel, in zijn speech in het Europees Parlement. Een belangrijke trendbreuk.

En nog is het voor velen niet genoeg. Verwacht wordt dat lidstaten een nieuwe cheque tekenen en zomaar meer gaan bijdragen aan de Europese begroting. En dat Europese burgers in de toekomst ook nieuwe Europese belastingen betalen, stellen zowel de CD&V als Kathleen Van Brempt voor. Want anders “zullen onze buitengrenzen onbeschermd blijven”, klinkt het in de redenering van minister Peeters. Helaas lezen we geen woord over de Europese Unie die kampioen is in het hardnekkig subsidiëren van oude prioriteiten, maar tekort schiet wanneer budgetten verschoven zouden kunnen worden van oude naar nieuwe uitdagingen. 

Natuurlijk moet veel meer geld naar het sluiten van grenzen, het versterken van onze veiligheid en het versterken van een jobvriendelijk klimaat. Daarin zijn we het eens met Mark Elchardus. Net daarom staan wij niet te jubelen voor de begrotingsplannen van de Europese Commissie. Ze lijken dan wel een beginnende kentering te tonen; een ambitieuze trendbreuk ontbreekt nog. Waar blijven de échte grensbewaking, de pushbacks, de opvang in de regio,…? De N-VA vraagt om de oefening eindelijk ernstig en degelijk te voeren. Waar Europese samenwerking een meerwaarde biedt, moeten de lidstaten zich engageren. Maar in domeinen waar de EU overbodig blijkt en programma’s achterhaald zijn, moet de geldkraan worden dichtgedraaid.

Het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid bijvoorbeeld. Moeten onze Vlaamse landbouwers sterker worden gesteund? Ja. Is dat mogelijk met dit Europees landbouwbeleid? Neen. Recent bleek nochtans hoe dat wel zou kunnen. De Europese Commissie becijferde zélf wat er zou gebeuren als de Europese financiering van inkomenssteun voor boeren met 30 procent opnieuw naar de lidstaten zou verschuiven. Resultaat? België zou maar liefst 2,9 miljard euro minder moeten betalen voor het komende Europees meerjarenbudget. Met dat geld zouden wij onze landbouwers niet alleen kunnen compenseren, maar zelfs sterker kunnen steunen dan vandaag. Tegelijk zouden bij ons centen vrijkomen om te investeren in veiligheid, aanpakken van migratie,… 

Dat CD&V zo’n ambitieuzere hervorming niet steunt, is slecht nieuws voor onze landbouwers én voor al onze belastingbetalers. Waarom moeten die hun centen jaar na jaar zien vertrekken naar verschillende Oost- en Zuid-Europese landen die inmiddels ook hogere groeicijfers kunnen voorleggen? Het zijn altijd dezelfde landen die moeten betalen, en dezelfde die krijgen. Als dat Europese solidariteit is…

Liefde is mooi, maar is best niet blind. Wie de deugden van de Unie bezingt, heeft best ook realistisch oog voor haar tekortkomingen. Maar daarover bij CD&V toch vooral stilte… Waar blijft de veroordeling van hun Spaanse kompaan Rajoy? Vinden zij het normaal dat democratisch verkozen Catalaanse politici worden opgesloten? Moeten de fractiegenoten van de Europese Volkspartij koste wat het kost worden ingedekt?

De vraag is overigens niet of we voor of tegen Europese samenwerking zijn, maar hoe die er moet uitzien. Ook daarover blijft Kris Peeters eerder vaag. Komt het zwaartepunt bij de EU-instellingen te liggen of blijft het bij de lidstaten? Is Europese staatkundige eenmaking het doel, of is de EU een middel ten dienste van de welvaart en veiligheid van onze burgers?

Het antwoord van N-VA wel duidelijk. We staan kritisch tegenover de Europese droom van een ‘ever closer union’ waarbij elke gelegenheid goed is om meer bevoegdheden naar het Europese niveau over te dragen. We pleiten voor een EU als samenwerkingsverband van soevereine landen en nog veel meer volkeren, met elk hun eigen identiteit en tradities. 

Dat Kris Peeters in zijn stuk net de Europese Investeringsbank (EIB) aanhaalt als referentie, is dan ook opmerkelijk. De EIB is immers de bank van de lidstaten. Eigendom van de lidstaten, en opkomend voor hun belangen. Wanneer de vicepremier met ons akkoord zou gaan om dit model te volgen, te vertrekken vanuit de belangen van burgers, regio’s en lidstaten zouden we de EU degelijk kunnen hertimmeren. Dat zou een nuttiger tijdsbesteding zijn dan het dromen van Europese luchtkastelen. Daar is misschien plaats voor in de Efteling, maar niet in de Europese Unie.