Precies zeventig jaar na het einde van de Tweede Wereldoorlog organiseerde het Forum der Joodse Organisaties in Antwerpen ook zijn jaarlijkse herdenkingsmoment voor de Shoah. Die industrieel uitgevoerde massamoord op de Joden in heel Europa was misdadig fout, benadrukte De Wever. En die categorieke veroordeling geldt des te meer voor de waanzinnige ideologie van het nazisme, die mensen het idee aanpraatte dat moord gerechtvaardigd en zelfs moreel goed is. “Maar het was niet de enige en het was zeker niet de laatste”, waarschuwde De Wever. “Elke dag worden er vandaag nog mensen vermoord door lieden die men heeft wijsgemaakt dat moord een morele plicht is.”
De Antwerpse burgemeester onderstreepte daarom het nut van de extra inspanningen die zijn stad en de federale regering de voorbije maanden leverden om eenieders veiligheid beter te kunnen garanderen. “We mogen de schouders niet ophalen en denken dat het ergste nu wel voorbij zal zijn”, sprak hij. “Het enige wat het kwade nodig heeft om te triomferen, is immers dat goede mensen niets ondernemen. Wij zijn goede mensen. En dus moeten wij onze verantwoordelijkheid opnemen.”
Fouten erkennen
“Wie zich het verleden niet herinnert, is gedoemd het opnieuw te beleven”: een wijsheid van de Spaans-Amerikaanse schrijver en filosoof George Santayana waar Bart De Wever, zelf historicus van opleiding, zich graag bij zal aansluiten. Tijdens zijn toespraak ging hij de rol van de Antwerpse overheid in de Duitse Jodenvervolging dan ook niet uit de weg. “Antwerpen kijkt zijn verleden recht in de ogen”, stelde hij onomwonden. “Zonder een correct besef van het verleden, rust er immers een hypotheek op de toekomst. We moeten de fouten van toen erkennen. En we moeten het goede eren.”
Dat geldt bij uitbreiding voor de Vlaamse Beweging, waar De Wever zelf een telg van is. “Mijn eigen grootvader was lid van het VNV, de Vlaams-nationale partij die massaal in de collaboratie is gestapt. Ook in deze wil ik het verleden recht in de ogen kijken: deze collaboratie was een vreselijke fout op alle vlak”, oordeelde De Wever.
Durven oordelen
Na die kritische kijk op het eigen verleden volgde een duidelijk appel om de hypotheek die nog steeds op dat deel van ons collectief verleden rust, eens en voorgoed te lichten: “In de geschiedenis van ieder individu is er zwart en wit, en vooral veel grijs. Wie achterom kijkt, doet er dus goed aan zorgvuldig en genuanceerd te spreken. Maar in onze collectieve geschiedenis als gemeenschap moeten we wél durven oordelen. We moeten zonder schroom zeggen wat er goed en fout was. Het nazisme en de Shoah waren misdadig fout. Dat mag niemand ontkennen, dat behoeft zelfs geen enkele nuancering”, klonk het tot besluit.
De volledige toespraak van Bart De Wever vind je hier (pdf-formaat, 40,3 kB).
