Belfius werd na het Dexia-debacle door de Belgische staat afgesplitst om de gezonde bancaire activiteiten te redden. De gigantische problemen zitten sindsdien in Dexia, dat nog decennia als een molensteen rond de nek van ons en onze kinderen zal hangen. Gelukkig horen we daar momenteel weinig over, wellicht een teken dat het probleem min of meer onder controle is. Bij de minste tegenslag kan dat probleem echter opnieuw opduiken en onze overheidsfinanciën volledig torpederen.

Op dit moment is Belfius een prima draaiende bank, die voor onze overheid jaarlijks een mooi dividend opbrengt. De linkse partijen willen dat zo houden, want ... ja, waarom eigenlijk? Is bankieren een kerntaak van de overheid? Of gewoon omdat meer overheid principieel plezant is? Het PVDA-model maakt blijkbaar school.

De overheid moet de maatschappij in goede banen leiden. Veiligheid, sociale zekerheid , onderwijs: genoeg kerntaken om zich mee bezig te houden. Liefst met een pak minder overheidsbeslag dan vandaag, maar dat is een andere discussie. In concurrentie gaan met privébanken hoort daar niet bij. Het is dan ook behoorlijk cynisch dat een organisatie als het ACV, die zich op de kap van de gewone man jarenlang aan woekerkapitalisme bezondigde en die de gevolgen daarvan sinds het Arco-debacle probeert af te wentelen op de staatskas, zich hier profileert als ons ethisch kompas of geweten. Om nog maar te zwijgen van de miserie bij het door socialisten gedomineerde Ethias.

En ja, een bank vervult een essentiële taak in onze maatschappij. Maar dat doet pakweg een grootwarenhuis, elektriciteitsleverancier of een krant ook. Hoor ik het middenveld dan ook pleiten dat de overheid Colruyt, Engie en de Gazet Van Antwerpen moet nationaliseren? Hopelijk niet, want de geschiedenis heeft keer op keer bewezen dat een sociaal gecorrigeerde markteconomie oneindig veel beter functioneert dan het communisme.

Extra zout op de wonde

Laat me duidelijk zijn, beste ACV en BBTK: Belfius is niet van jullie. Belfius is van elke burger, ook van hen die niet bij een zuil zijn aangesloten.

Want elke burger heeft bijgedragen aan de redding van Belfius. Zijn of haar belastinggeld werd hier namelijk voor gebruikt, en dat was niet min. Vier miljard euro werd op tafel gelegd voor Belfius. “Veel te veel”, zeiden experten die de waarde van de bank op 2 à 3 miljard schatten. Zij wisten natuurlijk ook dat er door de dikke portefeuille aan rommelkredieten nog extra zout op de wonde zou worden gestrooid.

“Maar Belfius is toch een goed draaiende bank, dat verdient zichzelf toch terug”, hoor ik u denken. Die redenering is te kort door de bocht. Als de rentes vroeg of laat gaan stijgen, moeten de banken immers meer rente uitkeren op spaarrekeningen, terwijl de woonkredieten allemaal voor lange tijd aan lage rente zijn vastgeklikt. Dat zal ongetwijfeld gevolgen hebben voor de rentabiliteit - lees de waarde - van een bank. Misschien stijgt het dividend, misschien verdampt het, met alle gevolgen van dien voor de staatskas. Of vindt u dat de overheid met uw geld mag speculeren op een mogelijke meerwaarde, met alle risico’s van dien? Waarom zou de overheid dan geen andere aandelen kopen?

Investeren in infrastructuur

Het is aan de regering om de juiste afweging te maken wanneer en hoe Belfius geprivatiseerd wordt. Want de Belgische begroting kan zich dergelijke avonturen niet veroorloven, omwille van de gigantische putten die in het verleden zijn gecreëerd. De minister van Financiën moet zorgzaam omspringen met de schaarse middelen. En de tijd dat bankaandelen beschouwd werden als goedehuisvaderaandelen ligt al enige tijd achter ons.

En misschien is dat juiste moment wel nu. Europa beveelt de lidstaten aan dringend te investeren in infrastructuur. Dit zou alleen al in 2017 een extra groei van 1,2 procent met zich meebrengen. Het is met andere woorden een veel betere investering dan het aanhouden van bankaandelen. Bovendien zullen die bankaandelen dalen bij een stijgende rente, wat Belfius minder waard maakt. We hebben nu dus een zogenoemde 'window of opportunity', een geschikt moment in de tijd om Belfius terug te plaatsen waar het hoort, op de private markt.

Tot slot nog een tip: als het ACV en vrienden graag een bank in eigendom wil hebben, kunnen ze altijd aandelen kopen of een bank oprichten. Liefst zonder staatsgarantie. Want sommigen hebben hun spreekrecht verloren als het over ethisch bankieren gaat.