Maak van de onpopulaire fietshelm het nieuwe normaal

Gepubliceerd op dinsdag 20 september 2016

Het nieuwe schooljaar is bijna drie weken oud en hervat stilaan zijn normale patroon. Ook voor de scholieren is er opnieuw de routine van het vroeg opstaan en zich, al dan niet per fiets, op tijd naar school te begeven. De zorgeloze zwerm van fietsertjes trapt zich een weg door het drukke spitsverkeer en slechts weinigen zijn zich bewust van de wegcode. Als ouder ben je altijd dat tikkeltje opgelucht als je ziet dat jouw kind waar mogelijk rekening houdt met de andere weggebruikers en de gevaren van de weg adequaat kan inschatten. Maar je zou een pak geruster zijn als dochter- of zoonlief nu toch eens die fietshelm, die daar al die tijd in de garage ligt, zou willen dragen.

Lees hieronder verder

Onlangs bleek uit een bevraging van VAB dat de grote meerderheid van de tieners - toch een van de meest kwetsbare groepen - geen fietshelm draagt. In de eerste plaats om esthetische redenen. Daarom opperden velen het idee dat het misschien tijd werd om de helm bij wet te verplichten, al dan niet voor een welomlijnde leeftijdscategorie. De argumenten voor een wettelijke verplichting zijn gekend en redelijk, daar zijn we het met z’n allen over eens. Maar wat met het perverse effect dat vele tieners net door die verplichte helmdracht de fiets sneller aan de kant zouden laten staan? We leven in een maatschappij waarin de fiets voor kinderen vaak de enige vorm van lichaamsbeweging is, naast de les lichamelijke opvoeding en hier en daar een uurtje Pokémon Go. Het kan dan toch niet de bedoeling zijn dat we fietsen ‘oncool’ maken door de fietshelm te verplichten? Dat zou de vele campagnes die sport promoten met één pennentrek tenietdoen.

Kunnen we dan niets doen om van het dragen van een fietshelm het nieuwe normaal te maken? Uiteraard wel, maar dan met zachte normen. Zo kunnen scholen – die nu al een groot deel van de verkeerseducatie op zich nemen - in hun schoolreglementen opnemen dat wie met de fiets naar school komt, verplicht is een helm te dragen. Dankzij de medewerking van ouders, scholen en jeugdbewegingen zijn fluohesjes bij jonge verkeersdeelnemers al lang geen uitzondering meer. Waarom zouden we dat succesverhaal niet kunnen overdoen met de fietshelm?

Wij hoeven als maatschappij niet aan de zijlijn te blijven staan. We hoeven niet te wachten tot iets bij wet verplicht wordt om een ommekeer teweeg te brengen. Ook dat wil ik aan onze kinderen meegeven: dat een participatieve maatschappij dingen in beweging kan zetten zonder een betuttelend vingertje van de overheid. Dat wij zelf actief ons steentje kunnen bijdragen om de wereld om ons heen in beweging te zetten. Dat te leren is net zo belangrijk als het dragen van die helm.

Als we nu eens zouden afspreken dat wij - de mama’s en de papa’s, de opvoeders en leerkrachten - de normen vastleggen waaraan onze kinderen zich moeten houden. Ook op het vlak van de fietshelm. Zou dat niet voldoende zijn om de zestien- tot twintigjarigen van de toekomst te laten wennen aan die fietshelm? De moeder in mij zegt van wel. De voormalige tiener trouwens ook.