"Mijn zakken zijn dichtgenaaid", luidde lange tijd het antwoord van minister van Volksgezondheid De Block (Open Vld), wanneer haar werd gevraagd naar mogelijke inspanningen. Ik ben opgelucht dat de minister een andere weg is ingeslagen en dat ze erkent dat het fout is om belastinggeld verloren te laten gaan en zo af te nemen van mensen die het echt nodig hebben. Want van het jaarlijkse budget van Volksgezondheid - zo'n 26 miljard euro - belandt tot 14 procent in de vuilnisbak door verspilling, wees onafhankelijk onderzoek uit. Geld dat onze patiënten nodig hebben voor levensnoodzakelijke zorgen, zoals de nieuwste behandelingen tegen kanker. En geld dat ook onze verpleegkundigen heel goed kunnen gebruiken. Hun werkomstandigheden in de zorginstellingen en in de thuiszorg zijn erbarmelijk. In het ziekenhuis wordt amper één verpleegkundige per dertien patiënten gefinancierd (in Noorwegen is dat één per vijf). Wist u dat een thuisverpleegkundige voor een spuitje 4,5 euro vergoed krijgt? Dat dekt niet eens het materiaal, laat staan de administratie en verplaatsing.

Het was dus onverantwoord en schuldig verzuim om de verspilling in de gezondheidszorg niet aan te pakken. De voorbeelden zijn legio. Er werd nog te weinig ingezet op geneesmiddelen van de witte producten (hetzelfde middel voor een goedkopere prijs). Dat wordt nu aangepakt. Neussprays zullen niet langer terugbetaald worden bij een banale verkoudheid. Ook het teveel aan CT-scans wordt teruggedrongen, zodat we niet langer onnodig blootgesteld worden aan kankerverwekkende straling.

Regionale verschillen

Er blijft werk aan de winkel. Saunabezoeken en massages worden nog altijd vrolijk terugbetaald door de ziekenfondsen. En ook de regionale verschillen kosten dit land veel verspild geld. Zo gebeurt in Vlaanderen al een vierde van de ingrepen in goedkopere daghospitalisatie, terwijl Wallonië achterophinkt met een vijfde. Dito voor het globaal medisch dossier waarin alle informatie wordt verzameld, zodat er minder dubbele onderzoeken (en dus verspilling) uitgevoerd worden (Vlaanderen: 63 procent, Wallonië: 40 procent). Of obesitas en overgewicht, die ons jaarlijks 1 miljard euro netto extra kosten (bovenop alle indirecte kosten), terwijl vroege behandeling bij diëtist en psycholoog nog altijd niet worden terugbetaald. Recent besliste de minister nog om huidcrèmes tot 100 euro terug te betalen, als die na consultatie van de dermatoloog bij de apotheker worden aangekocht - terwijl je ze in de supermarkt goedkoper vindt. Een droog velletje is geen medisch noodgeval dat de terugbetaling van een zalfje verantwoordt, zeker niet wanneer zwaar zieke patiënten het moeilijk hebben om de eindjes aan elkaar te knopen.

Via een pact dat de minister eerder met de geneesmiddelenindustrie sloot, werd de prijs van medicatie al verlaagd en er wordt nu ook ingezet op witte producten - een prima voorbeeld van hoe dezelfde kwaliteit van zorg wel degelijk voor een lagere prijs kan. Als belastingbetaler ben ik blij dat de excessen eruit worden gehaald.

Elke euro verspild aan niet-noodzakelijke medische behandelingen kan immers niet meer aan mij of u besteed worden als we (zwaar) ziek worden. En alleen door de verspilling eruit te knippen, komt er eindelijk geld vrij voor de verpleegkundigen, die erg naar opwaardering snakken.